Na co chorują koty? Najczęstsze schorzenie u kotów różnych ras
Spis treści
Koty a choroby
Jakiego kota wybrać aby spełniał nasze oczekiwania? Takie pytanie często pojawia się w gabinecie lekarskim, lecz niezwykle trudno jest doradzić w wyborze kota i co oznaczają ,,nasze oczekiwania”. Wybierając nowego członka rodziny często kierujemy się aktualną modą na daną rasę lub umaszczenie kota bardzo nam się spodobało, a czasem po prostu przypadek spowodował, że kot trafił do naszego domu. Wybierając kota niewiele osób zastanawia się nad jego temperamentem i charakterem, możliwymi kłopotami ze zdrowiem i czy zdoła sprostać jego wymaganiom. Utarło się powiedzenie, że „pies ma właściciela, a kot ma lokaja” i uwierzcie mi, że coś w tym jest.
Ras kotów na świecie jest ok 150. Nie wszystkie rasy kotów mają zatwierdzone wzorce przez najbardziej uznawane organizacje felinologiczne na świecie np. FIFc –Międzynarodowa Federacja Felinologiczna, CCA-AFC- Kanadyjska organizacja felinologiczna czy FFE-Europejska Federacja Felinologiczna. Wciąż powstają nowe rasy kotów lub nowe odmiany ich umaszczenia.
Z lekarskiego punktu widzenia sam proces powstawania nowej rasy, umaszczenia lub powtarzającej się cechy np. kręcony włos lub krótki ogon „nie idzie w parze z naturą”. Aby uzyskać powtarzającą się cechę dobiera się osobniki, które ją wykazują, często kojarząc ze sobą koty bardzo blisko spokrewnione lub z anomalią genetyczną np. krótkie łapki u kotów rasy Munchkin.
Tak mała pula genowa z utrwaloną daną cechą charakteryzującą określoną rasę, niesie ze sobą ryzyko zwiększonej częstotliwości różnych chorób genetycznych. Dzisiejsza medycyna weterynaryjna za pomocą badań genetycznych, jest w stanie wykrywać niektóre z tych chorób, co daje możliwość ograniczenia danej jednostki, poprzez niedopuszczanie kota „pozytywnego” do dalszej hodowli. To głównie na hodowcach spoczywa odpowiedzialność za zdrowotność sprzedawanego kota. Aczkolwiek, osoby chcące nabyć nowego kota również powinny wykazywać się dużą świadomością możliwych problemów zdrowotnych w obrębie danej rasy i nie kierować się tylko i wyłącznie wyglądem zwierzaka. Większość ras kotów wykazuje skłonność do zapadania na niektóre choroby nie tylko genetyczne lub może częściej ujawniać pewne wady, o których warto wiedzieć, poniżej przybliżę najbardziej znane rasy kotów i ich możliwe problemy zdrowotne.
Kot Perski – na co może chorować?
Jest to jedna z najstarszych ras kotów i jak sama nazwa wskazuje przybyły do Europy z terenów dzisiejszego Iranu czyli ówczesnej Persji. Obecne persy różną się od swoich przodków. Mają zdecydowanie bujniejszą okrywę włosową i krótszy pyszczek. Zalicza się je do ras brachycefalicznych, czyli ras o skróconej kości żuchwy i szczęki.
Kot jest zwierzęciem oddychającym głównie przez nos i jedynie przy silnym stresie lub przegrzaniu organizmu zaczyna ziać jak pies. Nos pełni funkcję regulacji temperatury powietrza wchodzącego do organizmu, jak również jest filtrem oczyszczającym powietrze z drobnych zanieczyszczeń i drobnoustrojów. Charakterystyczna budowa głowy persa cechuje się silnym skróceniem nosa oraz zwężeniem nozdrzy, co wpływa negatywnie na przepływ powietrza i jego oczyszczanie jak i ocieplanie. To powoduje częstsze problemy z zapaleniem górnych dróg oddechowych oraz wskazana jest częstsza pielęgnacja nozdrzy z wydzieliny, która czasem może zaklejać je całkowicie. Krótki nosek to też i krótsze drogi oddechowe, co powoduje nieco większe ciśnienie w klatce piersiowej i zmianę dynamiki pracy serca i przeciążenie układu sercowo-naczyniowego. Piękne, duże oczy persów często nadmiernie łzawią i pojawiają się brązowe zacieki w kącikach oczu. Skrócony nos powoduje, że u większości osobników kanaliki łzowe łączące oko z nosem są zwężone, nieprawidłowo wykształcone i czasem całkowicie niedrożne. Problem z kanalikami sprzyja infekcją bakteryjnym, grzybiczym i zapaleniu spojówek. U niektórych kotów udaje się udrożnić te kanaliki poprzez wykonanie zabiegu płukania przewodów łzowych, a w wielu przypadkach pozostaje jedynie regularnie dbać o higienę oczu używając odpowiednich kosmetyków przeznaczonych dla kotów.
Czasem w obrębie rogówki oka pojawia się ciemna odgraniczona płytka zwana sekwestrem lub martwakiem rogówki, zlokalizowana w centralnej części oka. Najczęściej powstaje w wyniku przewlekłego zapalenia rogówki na skutek anomalii w budowie oka skutkujących podwijaniem powiek, rzęs, niedomykalnością szpary powiekowej, czy długimi włoskami wrastającymi w powiekę, które mocno podrażniają spojówkę i rogówkę. Obecności martwaka towarzyszy bolesność, skurcz powiek i łzawienie. Najczęściej konieczna jest interwencja chirurgiczna, która skraca czas gojenia i zmniejsza dyskomfort zwierzęcia.
Nierzadko u persów obserwujemy również wady zgryzu i nadliczbowe zęby, które sprzyjają rozwojowi chorób przyzębia. Wykazują predyspozycję do limfocytarno-plazmocytarnego zapalenia jamy ustnej. Istotą choroby jest nadmierna reakcja układu immunologicznego na płytkę nazębną.
Choroba objawia się obrzękiem i bardzo silnym zaczerwienieniem dziąseł, które czasami krwawią, co powoduje ból przy pobieraniu pokarmu oraz wody. Zmiany mogą lokalizować się też na łukach podniebienno-gardłowych, to dodatkowo sprawia silny ból przy otwieraniu pyszczka. Choroba ma charakter nawrotowy i trudny w leczeniu. Często używa się leków hamujących odpowiedź układu immunologicznego, a czasem nawet występuje konieczność usunięcia wszystkich zębów.
Persy to koty długowłose o bardzo gęstej okrywie włosowej wymagającej regularnej pielęgnacji. Wymagają codziennego szczotkowania, a przynajmniej raz w miesiącu zalecana jest kąpiel. Brak odpowiedniej pielęgnacji powoduje pojawieniem się kołtunów, a z czasem bardzo trudnych do rozczesania dredów. Przy wyższych temperaturach otoczenia skóra pod takim dredem może ulec zaparzeniu i mogą pojawić się rany z wysiękiem ropnym. Czasem nożyczki lub usługa groomerska mogą być jedynym ratunkiem dla tak splątanej sierści, a w przypadku wystąpieniu infekcji skóry niezbędne jest podanie antybiotyku. Warto już od pierwszych dni życia kota przyzwyczajać go do czesania , oczywiście należy używać odpowiednich szczotek wykonując ruchy delikatne, najlepiej w formie głaskania, tak aby zwierzę czuło się bezpieczne i nie powodowało to u niego uczucia stresu i reakcji obronnych. Pers jak każdy kot długowłosy wymaga regularnego stosowania suplementów ułatwiających pozbywanie się kul włosowych z przewodu pokarmowego. Obecnie na rynku są dostępne różne pasty, przysmaki, specjalne karmy, wszystko tak skomponowane, żeby kot z chęcią przyjmował suplement i uchronił go przed zaczopowaniem przewodu pokarmowego. Utknięcie kuli włosów w jelitach jest niebezpieczne dla życia kota i czasem wymaga intensywnego leczenia, a nawet zabiegu chirurgicznego.
Jak już wspomniałam każda rasa to zwiększone ryzyko występowania chorób genetycznych. U persów i ich mieszańców oraz ras pochodnych najczęstszą chorobą uwarunkowaną genetycznie jest PKD – wielotorbielowatość nerek. Istota choroby polega tworzeniu się torbieli lub cyst z płynem zlokalizowanych wewnątrz nerek i czasem wewnątrz wątroby. Obecność cyst zakłóca prawidłową pracę nerek, co prowadzi do ich niewydolności i śmierci kota. Czasem zdarza się że niewielkie torbiele mogą występować już po urodzeniu i z czasem powiększają się. Sam proces wzrostu torbieli i pojawienia się pierwszych objawów klinicznych jest różny. Najczęściej ma to miejsce między 1-2 rokiem życia, ale są też koty, u których pierwsze objawy notowano dużo później około 7-8 roku życia. Niestety nie ma lekarstwa, które mogłoby zatrzymać lub odwrócić proces wzrostu cyst, a jeżeli wystąpią objawy stosuje się leczenie jak przy niewydolności nerek polegające na poprawie ich filtracji. Obecnie nie ma możliwości przewidzenia kiedy dojdzie do manifestacji objawów niewydolności nerek. Można za pomocą regularnych badań Usg i badań krwi określać etap postępowania choroby. Jedynym możliwym sposobem wyeliminowania tej choroby jest dopuszczanie do rozrodu osobników tylko i wyłącznie zdrowych , przebadanych testem genetycznym na obecność mutacji w genie PDK1. Jeżeli obydwoje z rodziców są wolni od tej mutacji to ich potomstwo również nie będzie nią obciążone. Przy zakupie kota z hodowli zawsze warto zapytać o certyfikat potwierdzający brak tej mutacji u rodziców, wydany przez laboratorium referencyjne.
Rasa pers jest również obciążona innymi wadami genetycznymi, które można już wykrywać za pomocą badań genetycznych. Na szczęście występują dużo rzadziej niż PKD, aczkolwiek warto o nich wiedzieć., należy tu wymienić : kardiomiopatię przerostowa HCM, postępujący zanik siatkówki (pd-PRA), alfa-mannozydozę (AMD), cystynurię czy miotonię wrodzoną.
Najczęstsze schorzenia u kotów rasy Maine coon (MCO)
W ostatnim czasie koty rasy maine coon stały się jedną z najpopularniejszych kocich ras na świecie. Z pewnością przyczynił się do tego ich pierwotny wygląd i łagodny charakter. Pochodzą z Ameryki Północnej. Są jednymi z największych kotów domowych. Ich waga waha się od 6 do 12 kilogramów. Posiadają dobrze umięśnione ciało, z szeroką klatką piersiową, wydłużonym tułowiem i długim, puszystym ogonem. Maine coon jest kotem pół-długowłosym , posiada gęsty włos okrywowy i równie gęsty podszerstek, co wymaga stałej częstej pielęgnacji. Podobnie jak w przypadku persów należy u tej rasy stosować regularnie suplementy ułatwiające usunięcie kul włosowych z przewodu pokarmowego. Warto zaglądać również do pyszczka kota, nierzadko zdarza się tak jak u persów nawracające zapalenie dziąseł i przyzębia opornie reagujące na leczenie.
Wielkość i ciężar kota sprzyja problemom z układem kostnym. U kotów tej rasy szczególnie na etapie wzrostu może dochodzić do wielu patologii w obrębie stawów. Najczęstszym wrodzonym schorzeniem jest dysplazja stawu biodrowego (HD – Hip Displasia). Jest to niedorozwój panewki miednicy, głowy kości udowej oraz więzadła, które spaja to w całość. Koty podobnie jak psy mogą rodzić się z prawidłowymi stawami, a w miarę czasu dochodzi do procesu zwyrodnienia stawu z powodu zniekształcenia poszczególnych jego części. Głowa kości udowej może zmienić kształt z okrągłej na bardziej płaską oraz panewka kości biodrowej może ulec spłaszczeniu. Często używa się określenia niedopasowania do siebie poszczególnych elementów tworzących staw biodrowy. Pierwszymi objawami dysplazji może być kulawizna, sztywny chód, problemy ze wskakiwaniem lub zeskakiwaniem, kot może wykazywać trudność w poruszaniu się, szczególnie po dłuższym odpoczynku lub wykazywać niechęć do zabawy. Dysplazja jest chorobą genetyczną i dziedziczoną. Może się zdarzyć, że u rodziców danego kota choroba będzie przebiegła bezobjawowo, natomiast u ich potomstwa pojawią się objawy dysplazji. Ma chwilę obecną najszybszym badaniem potwierdzającym chorobę jest badanie RTG stawów biodrowych przeprowadzone przez doświadczonego lekarza weterynarii. Jeżeli choroba zostanie zdiagnozowana można wprowadzać leki przeciw-zapalne i leki poprawiające funkcje stawów oparte na glukozaminie, chondroitynie, kwasie hialuronowym czy kurkumie. Przy zaawansowanych zmianach w obrębie stawów zaleca się leczenie operacyjne.
Kolejną ważną chorobą uwarunkowaną genetycznie jest kardiomiopatia przerostowa (HCM – Hypertrophic cardiomyopathy). Main coony ze względu na swoją wielkość są rasą predysponowaną do rozwoju tej choroby. Istotą tej choroby jest pogrubienie ściany mięśnia sercowego (najczęściej lewej komory), co zawsze prowadzi do dysfunkcji rozkurczowej poprzez zwiększenie jego sztywności i utrudnienie rozkurczu. Dodatkowo dochodzi do zwłóknienia włókien mięśniowych serca. Rozwijają się zaburzenia krążenia mogące prowadzić do niedokrwienia i paraliżu kończyn miednicznych, obrzęku płuc lub do nagłej śmierci kota. Choroba może się już ujawniać u młodych kotów, ale i może dotyczyć kotów starszych. Pierwszymi objawami kardiomiopatii są : duszności, szybkie męczenie się kota i oddychanie z otwartym pyszczkiem, zaburzenia rytmu serca, zwiększenie liczby oddechów, rzadziej kaszel i omdlenia. Choroba jest nieuleczalna, jednakże dzisiejsza medycyna oferuje wiele leków, które nawet o kilka lat są w stanie przedłużyć życie kota. Koty długo mogą nie manifestować żadnych problemów z sercem i wyglądać na całkowicie zdrowe, mimo wszystko u kotów tej rasy zaleca się około pierwszego roku życia przeprowadzić badanie Usg serca (tzw. Echo serca), aby zmierzyć przepływy krwi i zobrazować strukturę serca. Tego typu badanie warto powtarzać corocznie.
U kotów hodowlanych oprócz regularnych kontroli kardiologicznych należy również wykonać test genetyczny na obecność mutacji dotyczącej zmiany aminokwasów w sekwencji kodującej białko tzw. Myosin Binding Protein C – MyBPC3. Test ten wykonuje się z krwi lub nabłonka jamy ustnej i służy do potwierdzenia lub wykluczenia nosicielstwa genu, który odpowiada za rozwój kardiomiopatii. Organizacje felinologiczne zalecają wykluczenie z hodowli kotów pozytywnych w przeprowadzonym teście. Niestety w Polsce nie jest to test obowiązkowy i tylko niektórzy hodowcy decydują się na jego wykonanie.
Koty rasy Main coon zaleca się również przebadać testem genetycznym pod kątem rdzeniowego zaniku mięśni (SMA – Spinal Muscular Atrophy). Jest to choroba dziedziczna uwarunkowana genetycznie i cechuje się zanikiem jąder przednich rdzenia komórek ruchowych. Powoduje to postępujący zanik mięśni i paraliż. Pierwsze objawy mogą być obserwowane już u młodych 3-4 miesięcznych kotów. Początkowo właściciel może zauważyć, że kot nieco inaczej chodzi bardziej balansuje ciałem lub jego kończyny inaczej ustawiają się wobec siebie. Koty nie wykazują żadnej bolesności czy dyskomfortu. Apetyt jest zachowany, wykazują chęć do zabawy i nie zawsze pierwsze symptomy wydają się niepokojące. Stopniowo nasilają się objawy. Kot ma problem ze wskoczeniem na meble i/ lub zeskoczeniem z wysokości. Dochodzi do zaników masy mięśniowej oraz powoli traci czucie w kończynach. Choroba może rozwijać się kilka miesięcy lub kilka lat. Nigdy nie ma reguły. W końcowym stadium choroby kot może mieć kłopot z oddychaniem związany z zanikiem i porażeniem mięśni oddechowych. Niestety na chwilę obecną brak skutecznego leczenia. Niezwykle ważne jest wykonywanie badań genetycznych, aby nie dopuszczać do rozrodu kotów obciążonych wadliwym genem.
Z innych chorób rzadko występujących można wymienić wielotorbielowatość nerek (opisaną wcześniej u kotów perskich), niedobór kinazy pirogronianowej (PK) i miotonię wrodzoną.
Sfinxy, devon rex, cornish rexy – schorzenia i leczenie
To bardzo ciekawe rasy kotów i pod względem wyglądu i genetyki. Obydwie rasy powstały w wyniku samoistnej mutacji genu odpowiedzialnego za wbudowywanie keratyny do włosa (KRT71). W przypadku sfinksów mutacja ta prowadzi do całkowitej utraty włosa, lub włos który posiadają bardzo łatwo wypada , natomiast w przypadku devonów mutacja w tym samym genie jest nieco inna, utrzymuje się częściowa aktywność białka keratyny stąd włos jest krótki i kręcony. Koty tych ras mają naturalnie nieco wyższą temperaturę ciała ok.39 stopni i szybszą przemianę materii, co powoduje, że powinny dostawać karmę o zwiększonej kaloryczności i bardzo dobrej jakości.
Skóra sfinxa produkuje duże ilości łoju zw. sebum, a ponieważ nie ma sierści, która mogłaby być nim pokryta pojawiają się często zaskórniki, widoczne w formie białych lub czarnych krostek. Aby kontrolować ilość łoju zaleca się raz na parę tygodni wykąpać kota w delikatnym szamponie dermatologicznym. Skóra sfinksa jest również wrażliwa na światło słoneczne. Zanim wystawimy go na działanie promieni UV, koniecznie trzeba go zabezpieczyć kremem ochronnym z wysokim filtrem UV, tak aby nie doszło do oparzenia słonecznego. Sfinxy i rexy produkują więcej woskowiny usznej więc warto regularnie czyścić uszy odpowiednim preparatem do tego przeznaczonym. Brak rzęs u sfinksów powoduje, że może częściej dochodzić do zapalenia spojówek i zwiększonego łzawienia. Deficyt futerka lub jego krótsza wersja powodują zwiększoną wrażliwość na niskie temperatury i większą skłonność do przeziębiania się. W chłodniejszych miesiącach koty tych ras wymagają zakupu odpowiedniego ubranka i przygotowania bezpiecznych źródeł ciepła w domu.
Koty tych ras są bardzo energiczne i skore do zabawy, raczej nie miewają problemów z nadwagą choć zaleca się kontrolować dawki pokarmowe. Zaleca się również regularnie zaglądać do pyszczka i zwracać uwagą na stan przyzębia.
Sfinxy i rexy jako rasy wykazującą dużą skłonność do kardiomiopatii przerostowej kotów HCM opisywanej już wcześniej przy main coonach, jednakże na dzień dzisiejszy nie jest zdefiniowany gen u tych ras odpowiadający za powstawanie kardiomiopatii przerostowej i nie ma możliwości wykrycia tej jednostki na podstawie badania genetycznego. Zaleca się przeprowadzanie regularnych badań kardiologicznych. Najlepszą metodą jest echo serca, które pozwala wykryć wcześnie chorobę i kontrolować jej przebieg. U tych ras również zdarza się dysplazja zastawki mitralnej serca, co będzie dawało podobne objawy do kardiomiopati przerostowej. Ważna jest prawidłowa diagnostyka tych chorób i odpowiednio dobrane leki, które poprawią komfort życia i zdecydowanie wpłyną na jego długość.
Z innych chorób o podłożu genetycznym występujących u tych ras należy wymienić wrodzoną miastenię (Congenital myasthenic syndrome -CMS) z objawami silnego osłabienia mięśni po wysiłku. Pierwsze objawy można zauważyć już w u bardzo młodych kotów nawet kilku tygodniowych i z czasem nasilających się. W stadiach zaawansowanych koty mają trudności z poruszaniem się, z pobieraniem i przełykaniem pokarmów oraz trudności w oddychaniu. Dla tych ras dostępne jest badanie genetyczne celem rozpoznania choroby i wykluczenia z cyklu hodowlanego osobników dodatnich. Rzadko u rexów można z pomocą testów genetycznych ujawnić osobniki cierpiące na postępujący zanik siatkówki lub problemy z obniżonym poziomem potasu w organizmie (hypokaliemia).
Na co chorują koty rasy Ragdoll
Jest to rasa stosunkowo młoda, lecz w ostatnich latach zyskała na ogromnej popularności i liczba hodowców zwiększyła się lawinowo. Zachwyca swoim wyglądem i raczej spokojnym, zrównoważonym charakterem. Jest to kot o włosie pół-długim i jedwabistym wymagającym regularnych zabiegów pielęgnacyjnych. Podobnie jak u innych ras o włosie dłuższym wymaga podawania suplementów pomagających pozbyć się kul włosowych z przewodu pokarmowego.
Są to koty z dużą predyspozycją do kardiomiopatii przerostowej podobnie jak main coony. Dla tej rasy istnieje test genetyczny badający obecność genu HCM3, mogącego wywoływać chorobę serca. Oczywiście oprócz testu należy corocznie przeprowadzać badanie kardiologiczne.
Ragdolle częściej chorują na mukopolisacharydozę typu 1, czyli MPS1 (Lysosomal Storage Disease). Jest to zaburzenie metabolizmu mukopolisacharydów i może doprowadzić do upośledzenia funkcjonowania wielu narządów. Najczęstszymi objawami tej choroby może być zmętnienie rogówki i zapalenie stawów. Na dzień dzisiejszy choroba w Polsce występuje bardzo rzadko niemniej jednak warto wykonać test genetyczny w celu jej wykrycia.
Kot brytyjski ( British shorthair) – jakie choroby genetyczne występują najczęściej?
Kot brytyjski to największy kot krótkowłosy. Należy do kotów ras brachycefalicznych czyli tych o skróconym pyszczku. Nie jest tak krótki jak u kotów perskich, lecz należy się spodziewać podobnych problemów jak u persów. Najczęstszym kłopotem to nadmiernie łzawiące oczy z powodu niedrożności kanalików nosowo-łzowych. Pojawiają się liczne wady uzębienia i problemy stomatologiczne. Futro brytyjczyka jest bardzo gęste i wymaga regularnego szczotkowania.
Z chorób genetycznych należy wykonać test w kierunku obecności genu wielotorbielowatości nerek PKD , oraz zaleca się przeprowadzać regularne kontrole kardiologiczne ze względu na skłonność do kardiomiopatii przerostowej serca HCM, lecz podobnie jak w przypadku sfinksów nie zdefiniowano jeszcze, który gen za to odpowiada.
Zaprezentowane powyżej rasy kotów i nakreślone problemy genetyczne i zdrowotne dla poszczególnych ras są tylko wstępem i zachętą do zgłębiania wiedzy w tym temacie. Opisane rasy należą do ras obecnie bardzo popularnych, z którymi często spotykam się w gabinecie lekarskim. Decydując się na zakup kota rasowego należy wiedzieć jak najwięcej o jego charakterze, ale i możliwych problemach zdrowotnych i wskazówkach dotyczących pielęgnacji danej rasy. Warto zapytać hodowcę o certyfikaty i badania rodziców kociaka, którego chcemy zakupić.
Koty nierasowe („dachowce”) – czy są najbardziej odporne na choroby?
Ale czy kot nierasowy jest zdrowszy? Kotem nierasowym możemy nazwać „kota dachowca”, jakich na ulicach mieszka sporo, ale to może być też kot mieszaniec różnych ras kotów, więc słowo nierasowy jest nie do końca jednoznaczne. Jak było wspomnian wcześniej. koty rasowe poprzez ograniczoną pulę genów w danej rasie są narażone na większe ryzyko wystąpienia chorób genetycznych, dziedziczonych po swoich przodkach i tylko ścisła selekcja i odpowiedni dobór rodziców są w stanie ograniczyć ten problem. Również wszystkie mieszańce kotów danych ras mogą te predyspozycje odziedziczyć. Tak naprawdę nigdy nie wiemy jakie geny ulokowały się w takim kocie nierasowym. Teoretycznie pod kątem chorób genetycznych powinny być dużo zdrowsze od kotów rasowych. Dobór naturalny zwiększa pulę genową, a warunki środowiska zewnętrznego często selekcjonują kocięta. Teoretycznie przeżywają tylko najsilniejsze, te urodzone z różnymi wadami najczęściej umierają nie mogąc przekazać swoich genów. Zdarza się czasem, że takie właśnie słabe kociaki trafiają pod naszą opiekę i dzięki zaangażowaniu swoich opiekunów mogą cieszyć się długim życiem.
Choroby genetyczne to ważna kwestia, ale nie jedyna. Koty znalezione na ,,ulicy” które trafiają pod naszą opiekę przed wprowadzeniem do nowego domu należy gruntownie przebadać. W pierwszej kolejności lekarz weterynarii sprawdza płeć, określa przybliżony wiek kota, sprawdza wagę i zwraca uwagę na stan ogólny zwierzęcia. Zawsze obowiązkowo należy sprawdzić czy zwierzę nie jest posiadaczem pcheł, kleszczy czy świerzbowca usznego. Warto na pierwszej wizycie podać środek na pasożyty wewnętrzne i wykonać badanie krwi. W przypadku kotów starszych niż trzy miesiące warto wykonać test na białaczkę kotów (Felv) i „koci HIV” czyli Wirus nabytego niedoboru immunologicznego kotów (FIV). Najczęściej wykonuje się to przy pomocy szybkich testów płytowych i już po 10 minutach mamy wynik, który będzie miał duży wpływ na dalsze losy kota. Jeżeli wynik testu okaże się dodatni nie oznacza wyroku śmierci dla kota, jednakże należy spodziewać się w przyszłości różnych kłopotów z układem odpornościowym i chorób współtowarzyszących spadkowi odporności. Idealnie byłoby znaleźć dom dla takiego kota, gdzie będzie sam i nie będzie mógł wychodzić na dwór, tak aby nie stwarzać możliwości zarażenia innych kotów danym wirusem. Niektóre skupiska kotów są w dużym stopniu zainfekowane tymi wirusami, co jest naturalnym rezerwuarem tych chorób w środowisku. Koty hodowlane najczęściej są odizolowane od kotów wolnożyjących, jedynie wystawy kotów są miejscem potencjalnie niebezpiecznym. Duże zgrupowanie kotów, gwar, stres i dotykanie przez różne osoby mogą być czynnikami sprzyjającymi zakażeniu wirusem białaczki kotów (Felv). Hodowcy najczęściej rutynowo badają swoje koty pod tym względem i zawsze podają informację, że hodowla jest wolna od Felv/Fiv.
Na kolejnych wizytach należy naszego pupila zaszczepić w kierunku chorób wirusowych dróg oddechowych tj. przeciw kaliciwirusowi i herpeswirusowi oraz panleukopenii kotów, chorobie w objawach przypominającej parwowirozę psów. Jeżeli kot będzie miał kontakt z innymi kotami i środowiskiem zewnętrznym należy doszczepić go przeciw białaczce kotów (FELV), wściekliźnie i chlamydiozie. Lekarz może również zaproponować badanie kału, aby sprawdzić czy kot nie jest nosicielem mniej standardowych pasożytów w tym lambrii, która może stanowić niebezpieczeństwo dla nas samych.
Każdy kot nowo wprowadzany do naszego domu szybko zapamiętuje topografię pomieszczeń i raczej bez większych problemów uczy się jak kotem mieszkającym tylko w domu. Kot dopóki nie pozna świata zewnętrznego nie tęskni za nim, nie wie że istnieje inny świat za drzwiami naszego domu. Jeżeli nasz domownik jest wyjątkowo ciekawski i skoczny należy pomyśleć o zabezpieczeniu okien i balkonów w specjalne kratki lub siatki tak, aby nie spadł z wysokości lub nie zaklinował się w oknie. Dom musi być bezpieczny dla kota, ale i pełen atrakcji, pełen miejsc do wspinaczki, kryjówki i zabawy. Czy rasowy czy nierasowy kot nie może się nudzić. Jeżeli nie będzie miał odpowiedniej ilości bodźców może przejawiać chęć traktowania nas jako interaktywne zabawki, na które warto polować lub gryźć.
Prawie każdego kota można nauczyć wychodzić na spacery na dwór w szelkach. Jeżeli mruczek jest ciekawski i odważny to dobry sposób na dostarczenie mu odpowiednie ilości wrażeń i dodatkowego ruchu, ale pod kontrolą. W pierwszym kroku należy kota zapoznać z szelkami i przyzwyczaić go do czegoś, co nie jest dla niego wygodne, a potem powoli pokazywać świat zewnętrzny zachęcając go do podążania za swoim opiekunem. Jeżeli kot jest strachliwy i świat zewnętrzny go przeraża to lepiej zrezygnować z wycieczek, a zapewnić mu więcej rozrywek w domu, gdzie czuje się bezpieczny i jest szczęśliwy.
Koty wychodzące samodzielnie na zewnątrz warto zabezpieczyć w chip czyli mikroprocesor z numerem , podawanym w formie zastrzyku podskórnego, który w razie zagubienia się kota pomoże w jego odnalezieniu. Wiadomo że kot wychodzący jest narażony na znacznie więcej niebezpieczeństw, ale nie zawsze da się go zatrzymać na siłę w domu. To co właściciel powinien zrobić dla swojego kota wychodzącego to zabieg kastracji lub sterylizacji. To znacznie zmniejszy jego chęć do dalekich wędrówek, zmniejszy chęć do wszczynania konfliktów z innymi kotami oraz uniemożliwi niekontrolowane rozmnażanie się kotów i zakażenie się chorobami przenoszonymi drogą płciową m.in.FIV.
Każdy kot to mięsożerca. Wymaga diety dopasowanej do aktualnego wieku, aktywności lub rasy, diety wysokiej jakości ,tak aby zabezpieczała wszelkie jego potrzeby. Proszę pamiętać, że dieta jest kluczem do zdrowia naszego pupila. Większość chorób metabolicznych np. cukrzyca, problemy z oddawaniem moczu czy problemy dermatologiczne wynikają z błędów żywieniowych. Niezależnie od rasy pupila należy przeciwdziałać otyłości i złym nawykom żywieniowym, szczególnie u ras z predyspozycją do nadwagi lub kotów lubiących jeść. To my jako właściciele decydujemy o wyborze karmy dla kota i jeżeli mamy wątpliwości w tym zakresie warto doradzić się profesjonalistów w sklepach zoologicznych lub lekarzy weterynarii.
Pamiętajmy decydując się przyjąć pod nasz dach kota nieważne czy rasowego czy nierasowego należy go otoczyć należytą opieką i miłością, tak aby nasze relacje były czymś wyjątkowym, a jego ciche mruczenie potwierdzeniem harmonii wspólnego życia.
Autor:
dr n. wet. Beata Lisiecka-Żuchowicz
Specjalista chorób psów i kotów