Kot birmański – wymagania, wychowanie i charakter
Spis treści
Kot świątynny i legendarny – skąd pochodzi kot birmański
Pochodzące z dalekiego wschodu koty birmańskie (nazywane też świętymi kotami z Birmy) są niewątpliwie bardzo starą rasą i jak to zazwyczaj bywa w przypadku ras o długiej historii ich historia jest owiana tajemnicą. Określenie “święty” wzięło się z faktu, że koty te w swojej ojczyźnie zamieszkiwały świątynie, gdzie były czczone i otoczone nabożną opieką. W obowiązującej na terenie Birmy religii buddyjskiej wierzy się w reinkarnację dusz. W trakcie tego procesu, dusza przenosi się po śmierci właściciela do innego ciała – człowieka lub zwierzęcia. Wierzono, że koty birmańskie są często wybierane przez dusze zmarłych, którzy się w nich odradzają. Koty strzegły również przed gryzoniami świątynne zapasy czym zaskarbiły sobie olbrzymią wdzięczność u mnichów.
Z kotem birmańskim związane jest mnóstwo legend. Najbardziej znana z nich mówi o białym kocie z żółtymi oczami, zamieszkującym świątynie Lao-Tsun, która poświęcona była bogini Tsun Kyan-kse mającej szafirowe oczy. Kotka najwyższego kapłana Mun-Ha nazywała się Sinh. Pewnego dnia świątynia została napadnięta, kiedy mnisi oddawali się medytacji przed posągiem bogini. Podczas napadu i grabieży swiątyni najeźdzy zabili wielu mnichów w tym również najwyższego kapłana Mun-ha. Zrozpaczona kotka Sinh, która bardzo kochała swojego opiekuna wskoczyła na jego głowę próbując go ratować. W tym momencie stał się cud – kolor oczu kotki ze złoto-żółtego zamienił się w szafirowy, taki sam jak oczy bogini Tsun Kyan-kse. Łapy i ogon stały się ciemne, podobnie jak pyszczek. Futro przybrało złocisty kolor jakby oświetlone blaskiem posągu bogini. Stopy kotki w miejscu gdzie dotykały głowy martwego mnicha przybrały śnieżnobiały kolor symbolizując czystość kapłana. Widząc tą niezwykłą przemianę grabieżcy uciekli w popłochu. Następnego dnia już wszystkie koty wyglądały jak Sinh. Smutna kotka przez kolejne siedem dni nic nie piła, ani nie jadła i wkrótce zmarła.
Przez długi czas koty birmańskie pozostawały nieznane poza swoją ojczyzną. Spowodowane to było bardzo restrykcyjną ochroną tych mruczków – za wyniesienie kota poza mury klasztorne groziła kara śmierci. Pierwsze koty birmańskie pojawiły się na kontynencie europejskim dopiero w 1919 roku. Początek tej rasy w Europie też nie jest do końca udokumentowany. Uważa się, że linia hodowlana kotów birmańskich pochodzi od kotki Sity, która została do Europy przywieziona kiedy była w ciąży. Od jej kociąt wywodzi się europejska linia hodowlana. Rasa ta po raz pierwszy została pokazana na wystawie w 1925 roku. Niestety II Wojna Światowa sprawiła, że populacja tych kotów znacznie zmalała. Po wojnie rozpoczęto odbudowę rasę przy udziale kotów syjamskich i perskich oraz kotów europejskich krótkowłosych. Po wytężonych wysiłkach hodowlanych rasa została uznana w Anglii w 1966 roku. Mniej więcej w tym samym okresie, bo w 1959 roku koty birmańskie pojawiły się w Stanach Zjednoczonych. Zostały tam oficjalnie uznane w 1967 roku. W międzyczasie aby zapobiec myleniu kota birmańskiego z kotem burmskim postanowiono zmienić nazwę tego pierwszego na świętego kota z Birmy. W Polsce kot birmański nie jest zbyt popularny – w naszym kraju istnieje raptem kilka hodowli tego niezwykłego mruczka o szafirowych oczach.
Według podziału dokonanego przez FIFe (Federation Internationale Feline) kot birmański należy do II kategorii – koty półdługowłose.
Wygląd świętego kota z Birmy
Jest to rasa, która bez wątpienia wyróżnia się wśród pozostałych mruczków. Kot birmański jest średniej wielkości, przy czym kocury są masywniejsze i większe od kotek. Ich masa ciala waha się od 2,5 do 4,5 kilogramów (kocury mogą osiągać nawet 5 kilogramów). Kot birmański charakteryzuje się dobrze umięśnioną, silną ale nie ociężałą sylwetką. Głowa ma kształt trójkąta równobocznego z zaokrąglonymi kątami i powinna być nieco dłuższa niż szersza. Policzki są zaokrąglone a podbródek dobrze wyraźny. Oczy są duże, lekko owalne, w kolorze ciemno błękitnym. Uszy są niewielkie, położone dość daleko od siebie i zaokrąglone na końcach. Nos średniej długości. Kończyny krótkie i silne z okrągłymi łapami zakończonymi białymi skarpetkami. Kot birmański musi mieć symetrycznie rozmieszczone białe znaczenia na łapach i nie powinny one sięgać zbyt wysoko. Znaczenia na tylnych łapach powinny sięgać jedynie do tylnej części łokcia. Dobrze porośnięty sierścią ogon jest średniej długości i noszony dumnie do góry. Sierść kota birmańskiego jest półdługa, z niewielką ilością podszerstka, jedwabista. Włos nie przylega ściśle do ciała, ale też wyraźnie od niego nie odstaje. Wymagany jest kołnierz wokół szyi i portki na tylnych nogach. Kot birmański występuje w umaszczeniu typu colorpoint (syjamskim), czyli jasne futerko i ciemniejsze znaczenia. Znaczenia te występują na pyszczku tworząc charakterystyczną maskę, na głowie, łapach i ogonie. Kot tej rasy ma charakterystyczne białe rękawiczki na przednich łapach i tak zwane ostrygi na tylnych. Może występować w kolorach punktowych – ciemnobrązowym, czekoladowym, liliowym, kremowym, rudym, niebieskim, szylkretowym, pręgowanym i szylkretowo pręgowanym. Święty kot z Birmy rodzi się biały a jego charakterystyczne wybarwienia pojawiają się z biegiem czasu.
Podobnie jak w przypadku innych ras kotów, które niezależnie rozwijały się jednocześnie w Europie i Stanach Zjednoczonych ich standardy nieco się różnią. Amerykański standard jest nieco bardziej rozbudowany i masywniejszy w porównaniu do brytyjskiego. Różnią się również nieco budową pyszczka.
Rodzinny, spokojny i pełen gracji kot birmański
Jak przystało na kota świątynnego jest to kot zrównoważony, spokojny o umiarkowanym temperamencie. Łączy w sobie nieco cech kota perskiego i syjamskiego. Mocno przywiązuje się do swoich właścicieli, których bardzo mocno kocha, przy czym spośród domowników wybiera zazwyczaj jedną osobę, którą darzy bezgranicznym uczuciem. Nie jest to typowy kot, który chętnie będzie chodził swoimi ścieżkami i wykazywał się niezależnością. Kot birmański jest bardzo ufny i chętnie zaprzyjaźni się nawet z nowo poznaną osobą. To rasa, która będzie domagać się pieszczot, głaskania i uwagi ze strony opiekuna. Chętnie uczestniczy we wszystkich domowych obowiązkach swoich opiekunów. Przez mocne przywiązanie do ludzi ten mruczek bardzo źle znosi samotność. Co prawda może przez krótki czas zostawać sam o ile jest do tego od małego przyzwyczajony. Jednak nie jest to kot, który spokojnie będzie wyczekiwał na powrót właściciela przez długie godziny. Do szczęścia i stabilizacji psychicznej potrzebuje kontaktu z człowiekiem. Z tego też powodu rasa ta raczej nie zapędza się na samotne wędrówki. Pomimo swojego spokojnego usposobienia kot birmański uwielbia zabawę. Chętnie podejmie się wspólnej zabawy z właścicielem ale jest przy tym pełen gracji. Święty kot z Birmy posiada delikatny i aksamitny głos, którego chętnie używa do zakomunikowania ważnej rzeczy właścicielowi lub po prostu do pogawędek z ukochaną osobą. To prawdziwie społeczna istota, która kocha przebywać w otoczeniu innych. Dobrze odnajduje się w rodzinie wieloosobowej, ale ceni sobie również towarzystwo innych zwierząt. W towarzystwie innych kotów czy psów czuje się szczęśliwy i tworzy z nimi mocną więź. Ważna jest jednak odpowiednia socjalizacja, aby przygotować zwierzaki do wspólnego mieszkania. Najlepiej, aby one również miały charakter zbliżony do spokojnego i zrównoważonego kota birmańskiego. Kot birmański równie dobrze dogada się również z dziećmi pod warunkiem, że pociechy nauczone są obchodzenia się z pupilem. Ze względu na duże pokłady energii zamknięte w tym pełnym gracji ciałku to dobry towarzysz do wspólnych zabaw. W stosunku do dzieci jest cierpliwy i pozbawiony agresji.
Kocie zabawy – wolny czas mruczka
Ze względu na dużą ufność jaką cechuje się ta rasa właściciel musi zadbać o bezpieczeństwo swojego mruczka. Kot birmański zaufa nawet nowo poznanej osobie, dlatego nie wolno wypuszczać kota luzem. Wypuszczanie mruczków samopas poza dom jest niebezpieczne. Ruch uliczny, dzikie zwierzęta, psy, a nawet ludzie stanowią dla nich realne zagrożenie. Jeśli jednak chcesz, aby kociak zażywał świeżego powietrza podczas spacerów to warto zaopatrzyć się w smycz i dobrze dopasowane szelki. Dzięki temu w bezpieczny sposób będzie można wyprowadzić podopiecznego na spacer. W trosce o bezpieczeństwo pupila należy zabezpieczyć okna i balkon za pomocą siatki lub specjalnej woliery.
Pełen gracji święty kot z Birmy potrzebuje codziennego ruchu i zabawy do zaspokojenia swoich potrzeb. Polowanie na ruchomy cel jest jedną z ulubionych aktywności wszystkich mruczków. Doskonale sprawdzi się do tego zabawka w postaci wędki z myszką lub piórkiem. Wspólna zabawa nie tylko buduje więź między opiekunem a czworonogiem ale również zaspokaja wrodzony instynkt łowiecki kota. Inne zabawki takie jak suchy basen czy piłki to również dobre rozwiązanie jednak uważaj, aby Twój kot birmański nie połknął lub nie odgryzł małych elementów, które mogą mu zaszkodzić.
Na co może chorować świątynny kot ?
Święty kot z Birmy jest rasą ogólnie zdrową. Po II wojnie światowej kiedy odbudowywano rasę do puli genetycznej dodano geny innych kotów, co sprawiło, że stała się ona mocniejsza. Dlatego tak ważnym aspektem w kontekście zdrowia kota jest zakup malucha jedynie ze sprawdzonych hodowli, prowadzonych przez odpowiedzialnych hodowców, mających dużą wiedzę na temat rasy. Z chorób genetycznych kot birmański ma tendencję do choroby serca jaką jest kardiomiopatia przerostowa (HCM). Choroba ta polega na zgrubieniu serca mięśniowego. Zdarzają się również problemy z nerkami, które nieleczone mogą doprowadzić do ich niewydolności. U kota birmańskiego może również wystąpić hipomelinizacja, która prowadzi do przypominających padaczkę silnych drgawek i napadów skurczów. Jednak dzięki odpowiednim testom tą chorobę można wykluczyć z hodowli eliminując chore osobniki. Podobnie jak wszystkie mruczki rasa ta narażona jest na problemy związane z jamą ustną. Ogólnie jest to zdrowa rasa, która bez problemu dożywa od 12 do 15 lat. Ważna jest systematyczna profilaktyka i okresowe badania monitorujące stan zdrowia kota.
Pełny brzuszek i żelazne zdrowie – dieta BARF czy gotowe karmy?
Odpowiednie żywienie stanowi bardzo ważny aspekt w zdrowiu i samopoczuciu naszego czworonożnego przyjaciela. Dobrze zbilansowane i indywidualne dobrane pożywienie dostarcza wszystkich niezbędnych składników, aby kot birmański mógł się prawidłowo rozwijać. Dieta powinna być dopasowana do konkretnego osobnika uwzględniając jego wiek, wagę, aktywność fizyczną czy ewentualne schorzenia. Rasa ta nie ma specjalnych wymagań żywieniowych i co ważne, nie ma również tendencji do nadwagi, jednak należy uważać i monitorować figurę pupila. W diecie czworonogów bardzo ważne jest białko zwierzęce. Pożywienie powinno być pozbawione sztucznych konserwantów, zapychaczy, barwników i zbóż. Powinno cechować się dużą zawartością wysokiej jakości mięsa. Decydując się na gotowe karmy podstawę żywienia powinna stanowić karma mokra. Kupując ją należy zwrócić uwagę na jej skład, a także na to czy jest karmą bytową czy jedynie uzupełniającą. Karma uzupełniająca nie może stanowić podstawy żywienia, ponieważ nie dostarcza wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Koty nie powinny spożywać jedynie suchej karmy, gdyż właśnie ze względu na jej suchość jest wysokie ryzyko wystąpienia problemów z nerkami. Poza gotowymi karmami właściciel może zdecydować się także na dietę BARF, jednak wymaga ona wiedzy na temat jej stosowania a także gruntownego przebadania czworonoga przed jej wprowadzeniem. Warto też ją skonsultować z lekarzem weterynarii lub zwierzęcym dietetykiem. Taka dieta powinna być dodatkowo suplementowana, jednak dopiero po uzgodnieniu tego z weterynarzem.
W diecie kota bardzo ważna jest tauryna, która odpowiada za prawidłową pracę serca i wzrok pupila. Oprócz odpowiedniego pożywienia ważny jest też stały dostęp do świeżej wody pitnej. Woda powinna być wymieniana minimum raz dziennie tak, aby zachowała czystość. Warto przypominać mruczkowi o piciu ustawiając miski z wodą w kilku miejscach w mieszkaniu, dzięki czemu zwiększa się szanse na wypicie przez niego wystarczającej ilości wody.
Pielęgnacja kota birmańskiego
Pomimo półdługiego włosa kot birmański nie wymaga skomplikowanej pielęgnacji. Jego jedwabista sierść nie ma tendencji do filcowania się i kołtunienia. Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym jest wyczesywanie martwego włosa raz lub dwa razy w tygodniu. Podczas linienia zabieg ten należy wykonywać częściej z uwagi na zwiększoną ilość gubionego przez zwierzę włosa. Warto od czasu do czasu również podawać kotu pastę odkłaczającą, ponieważ czyszcząc samodzielnie swoje futerko nasz koci przyjaciel zjada swoje włosy przez co odkładają się one w jego organizmie tworząc tak zwane kule włosowe. Do szczotkowania najlepiej sprawdzi się szczotka włosiano-nylonowa i zgrzebło gumowe lub silikonowe. Można również zaopatrzyć się w furminator dla kotów długowłosych. Ze świętym kotem z Birmy nie ma zmartwienia jeśli chodzi o kąpiel. Mruczki same dbają o swoje futerko dokładnie je czyszcząc. Z tego powodu koty krótkowłose i o średnim włosie kąpie się bardzo rzadko, chyba, że zajdzie taka konieczność – może się zdarzyć, że mruczek ubrudzi się szkodliwą substancją. W takim przypadku należy stosować jedynie szampony przeznaczone do pielęgnacji kotów.
W pielęgnacji kota birmańskiego bardzo ważne jest dbanie o pielęgnację oczu, ponieważ rasa ta ma tendencję do powstawania zacieków przez krótkie kanaliki łzowe. Najlepiej do tego celu sprawdzą się specjalne płyny lub sól fizjologiczna i wacik, bądź gazik. Uszy należy sprawdzać i w razie nadmiernego odkładania się zabrudzeń przemyć uważając na ten delikatny narząd słuchu. Koty mają także tendencję do odkładania się kamienia nazębnego, który nieleczony może prowadzić do wielu poważniejszych chorób. Do utrzymania higieny jamy ustnej sprawdzą się pasty i szczoteczki przeznaczone dla zwierząt, dodatki w postaci płynów lub proszków do jedzenia i wody. Absolutnie nie wolno używać preparatów przeznaczonych dla ludzi, ponieważ są one niebezpieczne dla naszych czworonożnych przyjaciół. Pazurki należy skracać regularnie za pomocą obcinaczek uważając na rdzeń. Koty mają naturalną potrzebę ich ostrzenia, dlatego warto zapewnić im drapak, na których będą mogły je ostrzyć oszczędzając tym samym meble, odzież czy ciała swoich opiekunów.
Niezbędne akcesoria – ABC kota świątynnego
Chcąc się przygotować na przyjście nowego czworonożnego członka rodziny należy zaopatrzyć się w niezbędne akcesoria codziennego użytku. Nie może zabraknąć misek – na jedzenie i wodę. Najlepiej zdecydować się na ceramiczne lub te wykonane ze stali nierdzewnej, najlepiej posiadające antypoślizgową obręcz. Te miski są łatwe w czyszczeniu a co najważniejsze nie zmieniają również smaku jedzenia czy wody co jest ich ogromną zaletą. Wybór kolorów czy wzorów jest naprawdę duży, dzięki czemu właściciel znajdzie taką, która najbardziej przypadnie mu do gustu.
Kuweta czyli kocia toaleta to kolejny bardzo ważny punkt na liście wyprawkowej. Kuweta powinna być na tyle duża, aby kot mógł swobodnie się w niej poruszać i obrócić. Toalety dla kota mogą być zamknięte, otwarte, prostokątne, okrągłe czy samoczyszczące – oferta jest olbrzymia. Sama kuweta jednak nie wystarczy, nie może do niej zabraknąć żwirku, który stanowi jej wypełnienie. Co ważne, żwirek musi zostać zaakceptowany przez kota, a te potrafią być w tej kwestii wybredne. Żwirek może być silikonowy, drewniany, bentonitowy czy nawet roślinny. Mogą być zbrylający się lub nie, bezzapachowy lub zapachowy. Do żwirku przydatna będzie również solidna łopatka, która ułatwi codzienne sprzątanie kuwety. Pamiętaj, że koty są prawdziwymi czyściochami i lubią mieć czysto.
Koty z reguły same decydują, gdzie będą spać. Może to być kanapa, podłoga czy stolik jednak warto zainwestować w jego własne miejsce do spania. Posłanie powinno być dopasowane do wielkości pupila tak, aby się na nim zmieścił oraz czuł komfortowo.
Z czasem nadejdzie moment wspólnej podróży. Może to być tylko podróż do weterynarza lub regularne wyprawy ze swoim ukochanym właścicielem. Transporter powinien być solidnie wykonany i dopasowany do wielkości kota birmańskiego. Może być wiklinowy, plastikowy lub w formie torby podróżnej.
Jeśli planujemy zabierać kota na wspólne spacery to należy zaopatrzyć się w szelki i smycz, które zapewnią kotu ochronę a jednocześnie pozwolą na bezpieczne eksplorowanie otoczenia.
Zabawa stanowi nie tylko formę rozrywki ale również aktywności fizycznej. Pozwala także zaspokoić instynkt łowiecki kotów domowych. Wędka, piłeczki, myszki czy tunele z pewnością przypadną kotu birmańskiemu do gustu.
Jeśli chcemy uniknąć niszczenia tapicerek meblowych koniecznie powinniśmy zakupić drapak. W zależności od jego rozbudowania drapak może być nie tylko placem do zabawy ale także również miejscem do odpoczynku, gdzie pupil będzie wypoczywał i bacznie obserwował mieszkanie. Drapak powinien być solidny i dobrze wykonany.
Oprócz powyższych akcesoriów należy zaopatrzyć się w niezbędne narzędzia groomerskie jak szczotka, obcinaczki do pazurków, preparaty do czyszczenia uszu i oczu nie zapominając również o higienie jamy ustnej pupila.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze hodowli kota birmańskiego?
W Polsce działa tylko kilka hodowli kotów birmańskich. Z tego powodu na wymarzonego kotka niekiedy trzeba będzie poczekać. Przed podjęciem decyzji o posiadaniu pupila należy przemyśleć wszystkie za i przeciw, ponieważ wiąże się to z dużą i wieloletnią odpowiedzialnością. Ryzyko chorób genetycznych w przypadku tej rasy pokazuje jak bardzo ważne jest kupowanie kotów rasowych jedynie ze sprawdzonych źródeł. Godni zaufania hodowcy mają dobro zwierząt na pierwszym planie oraz posiadają odpowiednią wiedzę na temat hodowanych przez siebie zwierząt i ich genetyki. Przede wszystkim szukając hodowli zwróć uwagę na ich przynależność do oficjalnych krajowych (Felis Polonia) i międzynarodowych stowarzyszeń felinologicznych (FIFe – Federation Internationale Feline) i na to czy hodowca wykonał niezbędne testy genetyczne, aby wykluczyć ryzyko wystąpienia chorób. Szukając hodowli zwróć uwagę również na informacje czy zdjęcia. W tym przypadku każdy najmniejszy szczegół się liczy. Unikaj hodowli, gdzie hodowca nie chce pokazać ci warunków w jakich żyją koty a na odbiór kociąt umawia się w miejscach publicznych. W wyborze odpowiedniej hodowli liczy się dobro twojego wymarzonego kota, który bez trudu dożywa kilkunastu lat.
Koszt zakupu malucha kota birmańskiego wynosi od 2000 do 4000 złotych, jednak jest to jedynie orientacyjny przedział. Ceny mogą się od siebie znacznie różnić w zależności od hodowli, płci kociaka, jego umaszczenia, popytu na daną rasę czy przeznaczenia – czy ma to być kot hodowlany, wystawowy czy nakolankowy. Nie bój się pytać o interesujące cię aspekty. Dobry hodowca chętnie odpowie ci na wszystkie pytania mając na celu dobro swoich zwierząt. Może także kierować pytania w Twoją stronę, aby lepiej poznać Twoje dotychczasowe życie czy warunki jakie jesteś w stanie zagwarantować pupilowi. Pamiętaj, że kociak może opuścić hodowlę dopiero po ukończeniu 12 tygodnia życia. Powinien posiadać książeczkę zdrowia, gdzie wpisane są wykonane już niezbędne odrobaczenia i szczepienia. Kociak powinien również posiadać chip. Jeśli zdecydujesz się na ściągnięcie wymarzonego kota birmańskiego z zagranicy pamiętaj, że czas może się wydłużyć, ponieważ wówczas należy wykonać również szczepienie na wściekliznę i odbyć kwarantannę. Koszty związane ze sprowadzeniem takiego mruczka do kraju również wzrastają, ponieważ należy doliczyć również dodatkowe opłaty, podatki, czy wyrobienie niezbędnych dokumentów.
Czy kot birmański jest dobrym towarzyszem dla Ciebie?
Koty birmańskie to idealni towarzysze dla osób szukających swojego wiernego kompana na wiele lat. Odnajdą się przy boku osoby samotnej, starszej czy też rodzin z dziećmi. Dogadają się zarówno z kotami, jak i innymi psami. Dla tej rasy nie jest ważne miejsce zamieszkania pod warunkiem, że są one blisko swoich ukochanych właścicieli. Jeśli jednak szukasz niezależnego towarzysza i cenisz sobie u kotów ich dużą samodzielność to święty kot z Birmy nie jest dobrym wyborem dla ciebie.