Jak przygotować psa do wystawy
Spis treści
Prezentowanie swojego pupila podczas wystaw i pokazów to jedna z popularnych aktywności wśród właścicieli psów rasowych. Wystawa psów rasowych jest konkursem piękności, podczas którego ocenia się psa pod kątem zgodności ze wzorcem danej rasy. Sędziowie zwracają uwagę na budowę ciała, sylwetkę jak i szatę zwierzaka a także sposób poruszania się. Wystawiający swoje psy pragną jak najlepiej pokazać swojego czworonoga i zdobyć prestiżowe tytuły. Dużą grupę wystawców stanowią hodowcy, ponieważ im więcej pies zdobędzie tytułów i nagród, tym bardziej prestiżowa będzie hodowla a tym samym cena szczeniąt wzrośnie. Podobnie w przypadku reproduktora – doskonały samiec, w 100% zgodny ze wzorcem rasy chętniej będzie wybierany do krycia suk.
Przygotowanie czworonoga do wystawy wymaga sporo zachodu i wcale nie jest proste. Aby psiak miał szansę się dobrze zaprezentować to trzeba się do tego zadania odpowiednio przygotować. Przygotowania do wystawy trwają nierzadko miesiącami, zwłaszcza jeśli chodzi o psy długowłose lub takie, których sierść wymaga odpowiedniego przygotowania. Chcąc wystawiać swojego czworonoga podczas wystaw, właściciel powinien także zadbać o odpowiednią kondycję psa, zapewnić mu właściwą dietę oraz niezbędne zabiegi pielęgnacyjne.
Wystawy psów dzielą się na międzynarodowe, krajowe oraz klubowe. Poza wystawami organizowane są także różnego rodzaju konkursy i pokazy, jednakże mają one mniej prestiżowy charakter.
Wystawa psów krok pierwszy – formalności
Aby pies mógł zostać dopuszczony do prezentacji na wystawie musi być rasowy oraz posiadać rodowód. W Polsce największym organizatorem wystaw, które są uznawane w kraju, w Europie i na świecie Związek Kynologiczny w Polsce, który podlega bezpośrednio pod jedną z największych federacji na świecie – Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI). Przy zakupie psa rasowego hodowca wydaje metrykę, potwierdzającą przynależność czworonoga do danej rasy. Na jej podstawie można wyrobić rodowód, na który trzeba poczekać zazwyczaj około 2 miesięcy. W tym okresie pupil może brać udział w wystawach na podstawie numeru potwierdzającego złożenie wniosku o rodowód. Po wydaniu rodowodu w zgłoszeniu na wystawę należy podać numer rejestracyjny psa, jak i numer Polskiej Księgi Rodowodowej. Ponadto właściciel psa musi należeć do organizacji, która organizuje wystawę. W przypadku wystaw organizowanych przez ZKwP mogą brać w niej udział właściciele zwierząt zrzeszeni w ZKwP oraz innych związków podlegających pod FCI – podczas wystaw międzynarodowych są to zrzeszone w FCI związki kynologiczne innych krajów. Bycie członkiem Związku Kynologicznego w Polsce wiąże się z opłacaniem corocznych składek członkowskich. Bez uiszczania tych opłat nie ma możliwości wystawiania psa. Aby pies mógł pokazać się podczas wystawy należy dokonać zgłoszenia i wnieść związaną z tym opłatę w nieprzekraczalnym, podanym w regulaminie terminie. Po minięciu terminu przyjmowania zgłoszeń lub w wypadku braku opłacenia startu pupil nie zostanie zakwalifikowany.
Jak zapisać psa na wystawę?
Kalendarz wszystkich imprez organizowanych przez Związek Kynologiczny w Polsce znajduje się na oficjalnej, głównej stronie związku – zkwp.pl w zakłdace “wystawy”. Informacje te są także dostępne na stronach poszczególnych oddziałów związku (np. na stronie Oddziału krakowskiego ZkwP, Oddziału warszawskiego itd.). Kalendarz wystaw krajowych i międzynarodowych znajduje się również na stronie wystawy.net, z poziomu której można zgłosić udział psa w imprezie. Oczywiście aby móc korzystać z tej strony należy założyć na niej konto podając dane swoje oraz swojego czworonoga. Po zweryfikowaniu danych przez administratora strony będzie można śledzić zbliżające się wydarzenia oraz dokonywać zgłoszenia psa. Zaletą jest archiwizacja danych właściciela i psa, dzięki czemu nie trzeba za każdym razem ich podawać, jak to bywa w przypadku zgłoszenia poprzez stronę Związku Kynologicznego w Polsce.
Wystawa psów krok drugi – zdrowie psa
W wystawie mogą brać udział jedynie psy zaszczepione, posiadające aktualne szczepienia przeciwko wściekliźnie. Informacje o szczepieniu muszą być wpisane do książeczki zdrowia bądź paszportu czworonoga. W momencie trwania wystawy pies nie może być chory, poraniony ani znajdować się w trakcie intensywnej rekonwalescencji. Czworonóg nie powinien posiadać żadnych wad budowy – wszelkie odstępstwa od wzorca, deformacje czy wady zgryzu mogą być podstawą do dyskwalifikacji. Każda rasa posiada swój osoby wzorzec, który jasno opisuje jak pies powinien wyglądać. Wzorzec ten jest podstawą do oceniania psa podczas wystawy.
Wystawa psów krok trzeci – tresura
Z jednej strony wystawianie swojego psa to duża przygoda, z drugiej zaś całkiem spory stres. Trzeba pamiętać, że uczestnictwo w wystawie psów rasowych pociąga za sobą konieczność przestrzegania regulaminu oraz przepisów związkowych. Poza znajomością przepisów niezwykle ważne jest prawidłowe zaprezentowanie siebie oraz oczywiście psa. Prawidłowy chód pozwala ocenić ruch i budowę pupila. Rzecz jasna żaden psiak nie rodzi się z umiejętnościami wystawowymi – tych trzeba go nauczyć. Tresura do wystawy to jeden z najtrudniejszych etapów przygotowań – zajmuje również najwięcej czasu. Wygląd to nie wszystko – nawet najpiękniejszy pies nie zdobędzie tytułu, jeśli nie będzie się potrafił zachować w ringu. Rolą właściciela jest wyszkolenie swojego czworonoga i pokazanie mu, czego od niego się oczekuje.
Zaczynając przygodę z wystawianiem pupila nie wolno się zrażać w przypadku niepowodzeń – nikt przecież nie urodził się mistrzem. Trzeba być cierpliwym i sukcesywnie przeć do przodu. Absolutnie nie wolno karcić czworonoga za niepowodzenia. Wystawa nie jest dla niego czymś naturalnym – hałas, inne psy oraz ludzie mogą powodować u czworonoga stres, dlatego tak ważna jest odpowiednio wprowadzona, wczesna socjalizacja. Pupila należy stopniowo przyzwyczajać do zgiełku podczas wystawy (udając się tam początkowo na przykład jako widz) jak i uczyć go prawidłowej postawy, chodu a także dotyku – zwłaszcza pyska i w okolicach genitaliów. Sędziowie sprawdzają zęby psa oraz prawidłowość wykształcenia się genitaliów, dlatego pies musi pozwolić dotknąć tych miejsc obcej osobie. Najlepiej ćwiczenia rozpocząć ze szczeniakiem, ponieważ wówczas najłatwiej jest wypracować pożądane zachowania i nawyki. Do nauki prawidłowego chodzenia niezbędna będzie ringówka – specjalna smycz wystawowa a także zapas przysmaków.
Jak przebiega ocenianie psa podczas wystawy?
Podczas wystawy psy podzielone są na ringi. Podziału dokonuje się ze względu na przynależność do danej grupy, jak i rasy. Dodatkowym podziałem jest wiek psów (szczenięta i psy dorosłe). Przewodniczący ringu zaprasza psy do oceny a ich właściciele ustawiają się zgodnie z numerami, które są przypisane do pupili. Po zajęciu swoich miejsc sędzia wydaje polecenie nakazujące wykonanie okrążenia po ringu. Wszystkie psy powinny poruszać się wówczas kłusem, który najlepiej prezentuje ich ruch. Następnie sędzia daje sygnał do powrotu na na swoje miejsca a po chwili zaprasza kolejno psy do oceny indywidualnej. Zadaniem właściciela jest wtedy jak najlepsze zaprezentowanie swojego czworonoga poprzez ustawienie go w pozycji wystawowej. Pupil powinien wytrzymać ocenianie indywidualne, najlepiej bez poruszania się. Podczas takiej oceny sędzia u psa ocenia postawę, umaszczenie, zgodność ze wzorcem, długość ogona, łap, kolor oczu, nosa a także sprawdza stan uzębienia, prawidłowy zgryz i wykształcenie genitaliów. U psów długowłosych ocenie podlega także sierść – jej stan i struktura, która jest dokładnie opisana we wzorcu danej rasy. Po ocenie indywidualnej sędzia poprosi o przebiegnięcie ringu na skos, co pozwoli ocenić chód i ustawienie kończyn czworonoga. Po powrocie na miejsce ocenie indywidualnej zostaną poddane pozostałe znajdujące się w ringu psy. Kiedy wszystkie psy będą już po ocenie indywidualnej sędzia poprosi wszystkich właścicieli z czworonogami o wykonanie kolejnych rund wokół ringu. Jeśli w stawce będzie dużo psów wówczas sędzia może wyłonić kilka, które przejdą do dalszego porównania, natomiast pozostałe zwolni. Następnie sędzia wybiera psy, którym przyznaje poszczególne lokaty. Podczas prezentacji na ringu pies powinien znajdować się po lewej stronie właściciela. Ringówkę należy trzymać lewą ręką. Prezentację trzeba prowadzić w takim tempie, aby pies poruszał się kłusem.
Od czego zacząć tresurę?
Jednym z ważniejszych aspektów wystawiania psa jest opanowanie – zarówno właściciela jak i czworonoga. Podstawą sukcesów wystawowych jak i generalnie wychowawczych jest nauczenie pupila opanowania na wszelkiego rodzaju bodźce. Podczas prezentowania psa sędzia sprawdza uzębienie czworonoga, jego genitalia i reakcje na bodźce dźwiękowe. W trakcie tych czynności pies powinien zachować obojętność i nie wykazywać agresji, zniecierpliwienia czy stresu. Poza zachowaniem niezwykle istotna jest właściwa postawa wystawowa. W poszczególnych rasach będzie ona się nieznacznie różnić, jednak chodzi o to, aby pies stał z przednimi łapami postawionymi prostopadle do podłoża. Łapy nie mogą być wysunięte do przodu ani do tyłu. Tylne łapy powinny być skierowane lekko do tyłu, aby nie naruszyć prostej linii grzbietu czworonoga. Pozycja wystawowa powinna podkreślać proporcje psa i umożliwić ocenić jego prawidłową budowę. Najczęstszym błędem wystawowym jest zbytnie wysunięcie łap do tyłu, przez co pies wydaje się rozciągnięty i traci swoje proporcje. Pozycję wystawową najlepiej jest ćwiczyć regularnie. Dobrze jest co jakiś czas korzystać z pomocy znajomych lub obcych (podczas kursów nauki pozycji wystawowej), ponieważ pupil powinien umieć pokazywać zęby i genitalia nie tylko właścicielowi ale także osobom obcym. Naukę należy rozpocząć od codziennego dotykania okolic pyska i całego ciała w różnych miejscach, co pozwoli przyzwyczaić pupila, że nie jest to nic niezwykłego a jedynie rutynowa czynność. Pies stojący w pozycji wystawowej nie powinien reagować na podejście do niego obcej osoby. Nie powinien się rozpraszać czy skakać na nią – musi zachować postawę. Podczas nauki postawy wystawowej warto poprosić inną osobę, aby dotknęła psa w okolicach genitaliów a także aby spróbowała otworzyć jego pysk w celu kontroli prawidłowego zgryzu. Oczywiście podczas nauki należy psa chwalić i nagradzać, np. smakołykami. Żaden pies nie rodzi się ze znajomością postawy wystawowej, dlatego należy nagradzać czworonoga za każdy, nawet najmniejszy postęp. Będzie budować to w nim pozytywne skojarzenia i stanowić odpowiednią motywację do dalszych ćwiczeń.
Warto jak najwcześniej zacząć jeździć ze szczeniakiem na wystawy – po pierwsze wizyta na takiej imprezie znakomicie wspomaga proces socjalizacji pupila, a ponadto można tam podpatrzeć doświadczonych handlerów (handler to osoba wystawiająca psa) i nauczyć się prawidłowego prezentowania czworonoga.
Wystawa psów krok czwarty – pielęgnacja
Podczas prezentacji na ringu pies powinien być czysty a jego sierść zadbana i zgodna ze wzorcem. Oczywiście przygotowanie do wystawy będzie różnić się w zależności od konkretnej rasy, ponieważ różnią się one od siebie wzorcem a więc i typem typem włosa. Rzecz jasna pielęgnacja będzie zależna od rodzaju sierści – włos krótki jest najmniej wymagający i nie potrzebuje specjalnych zabiegów. Z kolei szata psów długowłosych poprawiana jest do ostatniej chwili przed wejściem na ring. Psy o trudnym włosie trzeba zacząć przygotowywać nawet kilka dni przed wystawą. Sama kąpiel jednak nie wystarczy. Ważny jest odpowiedni dobór kosmetyków, aby odpowiednio zadbać nie tylko o wygląd włosa ale także jego kondycję. Jeśli sam znasz się na pielęgnacji zwierząt i przygotowaniu pod wystawę to wiesz, ile pracy Cię to kosztuje. Jednak jeśli nie czujesz się na siłach to możesz skorzystać z usług salonu pielęgnacji zwierząt, gdzie groomer zrobi to za ciebie.
Wystawa psów krok piąty – opanowanie emocji
Wystawianie psa na ringu to duże przeżycie, zwłaszcza dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją karierę w handlingu. Podczas prezentowania się na wystawie nie wolno się jednak denerwować i stresować. Psy odczuwają nasze emocje, przez co same zachowują się inaczej niż zazwyczaj. Stres właściciela może powodować niepokój u psa co spowoduje, że nie zaprezentuje się on dobrze. Wystawa ma być przede wszystkim dobrą zabawą, rozrywką i o tym należy pamiętać. Od wygranej nie zależy przecież życie. Nawet jeśli na jednej wystawie nie udało się osiągnąć zamierzonego celu, to nie jest przecież powiedziane, że nie uda się to następnym razem. Nawet jeśli pupil przegra nie wolno zapomnieć o pochwaleniu go i nagrodzeniu smaczkiem.
Wystawa psów krok szósty – co zabrać na wystawę
Wystawy zazwyczaj rozpoczynają się w godzinach porannych, jednak wielu wystawców zjawia się tam o świcie świtem, aby na spokojnie znaleźć miejsce parkingowe, zgłosić się do sekretariatu w celu odebrania numeru startowego, odszukać swój ring, rozstawić namiot i pobrać katalog wystawowy. Lepiej nie przyjeżdżać „na styk” bo to gwarantuje jedynie niepotrzebne nerwy i stres. Jeśli wystawia się więcej niż jednego psa i to jeszcze w różnych rasach, to wcześniejszy przyjazd na wystawę jest tym bardziej wskazany. Godzina lub dwie przed wejściem na ring jest także nieoceniona do przeprowadzenia ostatnich poprawek u pupila. Wcześniejszy przyjazd umożliwi również psu załatwienie jego potrzeb fizjologicznych a także pozwoli oswoić się z zapachami i zgiełkiem wystawowym. Przed wejściem na ring warto także poćwiczyć wystawianie psa – jest to doskonała rozgrzewka przez właściwą prezentacją.
Lista niezbędnych rzeczy:
- wydrukowane zgłoszenie wystawowe
- książeczkę zdrowia psa
- numer startowy
- zawieszka lub opaska na numer startowy
- ringówka
- smaczki
- woda pitna dla psa
- klatka lub kojec dla psa
- torebki na odchody
- rozkładany namiot na wypadek niepogody
- przenośny fotel
- niezbędne akcesoria groomerskie
- prowiant dla właściciela psa
- ubranie do prezentacji na ringu (najlepiej, aby nie zlewał on się z umaszczeniem czworonoga)
Co może zdyskwalifikować psa z wystawy?
Podczas prezentacji psa w ringu nie tylko oceniany jest wygląd, ale także charakter czworonoga i jego zachowanie, w szczególności reagowanie na bodźce dźwiękowe i wzrokowe. Jeśli pies będzie okazywał agresję zostanie zdyskwalifikowany i nie będzie poddany dalszej ocenie. Podobnie pies, który znacząco odbiega od wzorca. Podczas oceny sędzia sprawdza szatę czworonoga, jego ogon, narządy płciowe w przypadku samców (aby sprawdzić czy w mosznie znajdują się oba jądra), a także zęby. Jeśli pupil nie pozwoli się dotknąć, dalsza ocena będzie niemożliwa i sędzia zdyskwalifikuje czworonoga nakazując opuszczenie ringu.
Oceny podczas wystawy
Każdy pies zgłoszony do wystawy dostaje ocenę wystawową. Ocena taka jest indywidualna i nie uwzględnia konkurencji z innymi psami. Można powiedzieć, że jest to opisowa ocena czworonoga, tak jak widzi go sędzia. Podczas dużych wystaw, kiedy prezentowana jest duza ilość psów sędzia może oceniać kilka różnych ras i wówczas oceny nie są opisowe, lecz podawane ustnie. Konkurujące psy rywalizują ze sobą o miejsce w stawce. Sędzia może ocenić czworonoga wystawiając następujące oceny:
- doskonała – pies idealnie odpowiada wzorcowi rasy, jest doskonałym przedstawicielem swojej rasy.
- bardzo dobra – pies odpowiada wzorcowi, lecz posiada małe, nieanatomiczne wady, które uniemożliwiają wystawienie oceny doskonałej.
- dobra – pies posiada typowe cechy dla danej rasy. Jego wady nie są dyskwalifikujące ani nie zostały skorygowane czy ukryte w sposób niedozwolony.
- dostateczna – pies ogólnie odpowiada wzorcowi, jednak nie posiada cech uznanych za istotne lub też jego kondycja nie jest wystarczająco dobra.
- bez oceny – ocena przyznawana psom, które nie mogą zostać być ocenione. „Nie do oceny” może być przyznana psu, który nie pozwala się dotknąć sędziemu uniemożliwiając tym samym kontrolę stanu uzębienia, jąder czy szaty. Otrzymuje ją również pies, którego budowa i szata nosi ślady zabiegów, które mogą być uznane za próbę oszustwa. „Nie do oceny” może też otrzymać pies, który nie porusza się prawidłowo lub nieodpowiednio zachowuje się w ringu.
- dyskwalifikacja – sędzia może zdysfalikować psa, jeśli jego zachowanie odbiega od pożądanego (bądź jest agresywny) lub odbiega od wzorca – ma wady budowy (anomalie jąder, nieprawidłowy zgryz, wady uzębienia) czy wady umaszczenia. Każda rasa we wzorcu posiada opisane cechy, które są dyskwalifikujące.
Klasy wystawowe
Psy przydzielane są do klas z podziałem na wiek:
- a) klasa młodszych szczeniąt – wiek od 4 do 6 miesiąca życia
- b) klasa szczeniąt – wiek od 6 do 9 miesięcy,
- c) klasa młodzieży – wiek od 9 do 18 miesięcy,
- d) klasa pośrednia – wiek od 15 do 24 miesięcy,
- e) klasa otwarta – wiek powyżej 15 miesięcy,
- f) klasa użytkowa – wiek powyżej 15 miesięcy, z certyfikatem użytkowości. (wyłącznie dla ras, które według FCI podlegają próbom pracy)
- g) klasa championów dla suk i psów posiadających tytuł championa Polski czy championa międzynarodowego.
- h) klasa weteranów – po ukończeniu 8 roku życia.
W klasach młodszych szczeniąt i szczeniąt pies może otrzymać oceny:
- a) WYBITNIE OBIECUJĄCY (WO)
- b) OBIECUJĄCY (OB)
- c) MAŁO OBIECUJĄCY (MO).
Psy w tych klasach uzyskują lokaty od I do IV, bez względu na uzyskaną ocenę. Werdykt sędziego jest ostateczny.
Psy i suki oceniane są osobno. Dopiero po wyłowieniu najlepszego przedstawiciela rasy suk i psów dokonuje się ich porównania.
Tytuły
- Najpiękniejsze Młodsze Szczenię – otrzymuje pies lub suka, które dostało ocenę wybitnie obiecującą i pierwszą lokatę w swojej grupie wiekowej a także wygrało podczas porównania w swojej klasie.
- Najpiękniejsze Szczenię – otrzymuje pies lub suka, które dostało ocenę wybitnie obiecującą i pierwszą lokatę w swojej grupie wiekowej, a także wygrało podczas porównania w swojej klasie.
- Zwycięzca Młodzieży – otrzymuje pies lub suka, którzy w klasie młodzieży dostali ocenę doskonała i zajęli pierwszą lokatę. W porównaniu Zwycięzców Młodzieży – jednego psa i jednej suki wybiera się Najlepszego Juniora w Rasie.
- Najlepszy Pies w rasie – o ten tytuł ubiegają się psy z oceniani doskonałymi i pierwszymi lokatami. Rywalizują między sobą psy z klasy pośredniej, otwartej, użytkowej i championów.
- Najlepsza Suka w rasie – o ten tytuł ubiegają się suki z oceniani doskonałymi i pierwszymi lokatami. Rywalizują między sobą suki z klasy pośredniej, otwartej, użytkowej i championów.
- Zwycięzca Rasy (BOB) – o tytuł zwycięzcy rasy (Best Of Breed – BOB) rywalizują psy i suki, które otrzymały tytuł najpiękniejszego psa w rasie, najpiękniejszej suki w rasie i najpiękniejszego juniora w rasie.
- Zwycięzca Płci Przeciwnej (BOS) – o tytuł ten konkurują psy i suki, które zdobyły tytuły „Zwycięzca Młodzieży”, „Najlepszy Dorosły Pies” i „Najlepsza Dorosła Suka” oraz „Zwycięzca Weteran”. Po przyznaniu tytułu BOB sędzia musi wybrać najlepszego przedstawiciela płci przeciwnej i przyznać tytuł BOS.
- Najpiękniejszy weteran – wybierany po porównaniu psa i suki z klasy weteranów w lokatą pierwszą i oceną doskonałą.
- CWC (zamiennie CAC) – Certyfikat Krajowego Championa Wystawowego. CWC może być przyznany psu i suce z lokatą pierwszą i oceną doskonałą w klasie pośredniej, otwartej, championów i użytkowej. Dotyczy wystaw pod egidą FCI.
- CACIB – Certyfikat Międzynarodowego Championa Piękności. Tytuł ten przyznawany jest na wystawach psów rasowych rangi międzynarodowej, kontynentalnej i światowej pod egidą FCI.
Po otrzymaniu najwyższych lokat psy/suki będą konkurować na ringu honorowym z innymi zwycięzcami z innych ras.
Podsumowanie
Wystawy psów rasowych są dzisiaj niezwykle popularne. Mają też długa tradycję. Pierwsza wystawa o charakterze podobnym do obecnych imprez miała miejsce w drugiej połowie XIX wieku. Odbyła się w 1859 roku, w Newcastle w Wielkiej Brytanii. W Polsce wystawy psów rasowych rozpoczęły się niewiele później. Pierwsza potwierdzona wystawa miała miejsce w 1877 roku, kolejna w 1881 i później odbywały się już co roku. W 1925 roku zorganizowano w naszym kraju pierwszą ogólnopolską wystawę psów rasowych.
Obecnie wystawy psów rasowych organizowane są na całym świecie i skupiają wokół siebie rzesze miłośników czworonogów. Część wystawców traktuje prezentowanie swoich psów jako dobrą rozrywkę, jednak dla wielu osób jest to biznes. Szczenięta z prestiżowych hodowli, których rodzice zdobyli wiele nagród osiągają wysokie ceny, podobnie jak usługi utytułowanego reproduktora. Wokół wystaw wytworzyło się wiele gałęzi biznesu, które są powiązane z tymi imprezami – począwszy od osób świadczących usługi przygotowywania psów na wystawę, prowadzących kursy właściwego prezentowania czworonoga w ringu po firmy produkujące akcesoria niezbędne podczas wystawy. Niewątpliwie jest to aktualnie wielomilionowy biznes. Życzymy samych sukcesów na wystawie z Twoim czworonożnym przyjacielem! Powodzenia.