Dalmatyńczyk – czego nie wiedziałeś na jego temat?
Spis treści
Historia i pochodzenie dalmatyńczyka
W wielu źródłach można znaleźć różne teorie na temat pochodzenia i ojczyzny Dalmatyńczyka. Jedna z teorii głosi, że pochodzą one z Dalmacji, czyli krainy rozciągającej się wzdłuż wybrzeży Morza Adriackiego – co sugerować mogłaby sama nazwa. Pewne jest to, że psy te pochodzą z okolic o ciepłym klimacie, na co wskazuje ich przystosowanie do upałów. Najbardziej prawdopodobną teorią, za którą opowiada się dużo naukowców jest to że rasa ta znana już była w IV wieku p.n.e, gdzie z Indii przywędrowała na tereny Egiptu i Grecji. Dodatkowym potwierdzeniem obecności tych pupili w ojczyźnie faraonów są liczne płaskorzeźby, figurki i malowidła odkryte podczas wykopalisk archeologicznych na których są podobizny psów podobnych do dzisiejszych Dalmatyńczyków. Inna hipoteza mówi, że psy te pochodzą z basenu Morza Śródziemnego – tą wersję potwierdzają liczne freski i ceramika, które uwieczniają te czworonogi. W kaplicy Santa Maria Novela we Florencji znajduję się obraz z XIV wieku, na którym ukazane są Dalmatyńczyki w trakcie polowania na wilki.
Niezależnie od tego, jaką teorię pochodzenia tej rasy przyjmiemy, pewne jest to, że psy te pełniły funkcję psa myśliwskiego. Dalmatyńczyk od XVI wieku zabierany był przez Turków na wyprawy wojenne – wchodziły nawet w skład łupów, które Jan III Sobieski zdobył podczas odsieczy wiedeńskiej w 1683 roku. Na przełomie wieku XVII i XVIII Dalmatyńczyki pojawiły się w zachodniej Europie, zaś w Stanach Zjednoczonych w XIX wieku i szybko stały się ulubieńcami wyższych sfer. Psy te występowały wtedy pod różnymi nazwami takimi jak jak wyżły regusańskie czy legawce dalmatyńskie. W naszym kraju Dalmatyńczyk pojawił się jeszcze przed II Wojną Światową i zdobył umiarkowaną popularność. Pierwszy, oficjalny Klub Dalmatyńczyka powstał w 1920 roku w Niemczech. Największy wpływ na dzisiejszy wygląd tych psów mieli przede wszystkim Amerykanie i Anglicy, jednak Międzynarodowa Organizacja Kynologiczna uznała nieistniejącą już wtedy Jugosławię (dzisiejszą Chorwację) jako kraj pochodzenia rasy. W 1994 roku FCI przypisało Dalmatyńczyki do grupy VI – psy gończe, posokowce i rasy pokrewne, sekcji 3 – rasy pokrewne, chociaż początkowo przypisane były do grupy IX – psy ozdobne i do towarzystwa.
Charakter łaciatego pupila
Dalmatyńczyk lubi być w centrum zainteresowania i wymaga stałego, bliskiego kontaktu ze swoim właścicielem. Czuje się najszczęśliwszy mając obok siebie swoich najbliższych, dlatego nie powinien być izolowany i pozostawiany sam sobie. Źle znosi samotność i odosobnienie. Dalmatyńczyk to pies żywiołowy, ale przy tym dość charakternym – co należy mieć na uwadze. Bywa uparty, przez co trudno przekonać go do zmiany jego zdania – przydadzą się wówczas właścicielowi duże pokłady cierpliwości, które i tak nie gwarantują sukcesu. Dobrze wychowany Dalmatyńczyk to idealny pies domowy i wspaniały przyjaciel rodziny. W stosunku do dzieci wykazuje się cierpliwościa i łagodnością. Lubi się z nimi bawić pod warunkiem, że nie są zbyt natarczywe i wiedzą jak się z nim obchodzić. Nie toleruje niedeliaktnego zachowania i traktowania jak zabawkę, dlatego zdecydowanie lepiej dogaduje się ze starszymi dziećmi. Jeśli ma współżyć z maluchami to zabawy z nimi powinny odbywać się pod stałą kontrolą osób dorosłych. Jest przyjaźnie i łagodnie nastawiony do innych zwierząt i ludzi, aczkolwiek w stosunku do nieznanych mu osób zachowa dystans. Na ogół jednak dość szybko ich zaakceptuje. Dalmatyńczyk jest dobrym stróżem domowym – czujny i spostrzegawczy w mig wyczuje niebezpieczeństwo lub niepożądane osoby na swoim terytorium. Nie zawaha się bronić swojej posiadłości, ani najbliższych mu osób. Rasa ta jest tolerancyjna i bez problemu zaakcpetuje inne zwierzęta domowe – nie są to psy konfliktowe, jednak jeśli zostanie zaczepiony lub zaatakowany bez namysłu odpowie.
Wygląd dalmatyńczyka – niespotykany i wyjątkowy
Dalmatyńczyk jest psem długonogim, średniej wielkości, o lekkiej budowie. Sylwetka jest prostokątna, lekko wydłużona. Wysokość psa w kłębie wynosi od 56 do 61 cm, natomiast suki od 54 do 59 cm. Masa ciała psa osiąga od 27 do 32 a suki od 24 do 29 kilogramów. Głowa jest długa, szeroka, z lekko zaznaczonym stopem. Oczy są średniej wielkości, owalne o inteligentnym i bystrym spojrzeniu. Oczy ciemne – czarne lub brązowe, zależnie od koloru cętek psa. Uszy osadzone wysoko są średniej wielkości. Nos u odmiany czarnej cętkowanej zawsze czarny, natomiast u odmiany z wątrobianymi cętkami zawsze brązowy. Zwężają się ku końcowi, są zaokrąglone i zwisające. Szyja jest długa, smukła. Dalmatyńczyk posiada atletyczną sylwetkę. Grzbiet jest prosty i mocny, lekko opadający. Klatka piersiowa głęboka. Kończyny proste i silne. Ogon sięga stawu skokowego i zwęża się ku końcowi.
Sierść Dalmatyńczyka jest krótka, gładka i gęsta. Sprawia wrażenie połyskującej. Psy te nie posiadają podszerstka, co dodatkowo podkreśla ich sylwetkę i zarysy. Najbardziej rozpoznawalną cechą Dalmatyńczyków jest ich niecodziennie umaszczenie. Na białym tle mocno odznaczają się czarne lub brązowe cętki, które kontrastują z całą resztą. Plamki są średnicy od 2 do 4 centymetrów. Na kończynach, głowie i ogonie odpowiednio są mniejsze do wielkości części ciała. U jednego osobnika mogą występować jedynie cętki w jednym kolorze. Występowanie obu u jednego psa jest wadą dyskwalifikującą. Co ciekawe Dalmatyńczyki rodzą się białe. Dopiero po około dwóch tygodniach po urodzeniu pojawiają się charakterystyczne cętki. Szczeniaki urodzone z cętkami są według wzorca rasy błędem hodowlanym. Dalmatyńczyk jest psem pełnym elegancji i harmonii. W ruchu sylwetka podkreśla wszystkie najpiękniejsze atuty psa o tym wyjątkowym wyglądzie
Szkolenie i wychowanie dalmatyńczyka – inteligentny pies myśliwski
Dalmatyńczyki są psami niezwykle inteligentnymi. Posiadają bardzo dobrą pamięć, dzięki czemu szybko przyswajają nowe komendy i polecenia. Szybko się uczą, a odpowiednio zmotywowane wykonują je chętnie. Dalmatyńczyk jest psem wrażliwym i pamiętliwym. Sukces w szkoleniu osiągniemy jedynie wykorzystując pozytywne metody jak nagrody i pochwały. Nie wolno używać agresji fizycznej i słownej. Takim zachowaniem nie tylko nie osiągniemy zamierzonego skutku wychowawczego, ale również zniechęcimy psa. Źle traktowany może stać się osowiały, a nawet agresywny. Dalmatyńczyk bywa niezależny i uparty dlatego każdy przejaw wyższości nad nim i niesprawiedliwe potraktowanie zostanie przez niego źle odebrane. Najskuteczniejsza będzie szczera relacji właściciela z psem. Nie jest to trudne, ponieważ czworonogi te mocno przywiązują się do najbliższych. Tylko dzięki wzajemnemu zaufaniu jesteśmy w stanie wykrzesać z psa jego najlepiesze jego cechy i stopniowo podwyższać poprzeczkę szkoleniową. Właściciel powinien być konsekwentny, a przy tym łagodny i stanowczy. Dalmatyńczyk kocha ruch i spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Jest wytrzymały, przez co sprawdzi się jako towarzysz biegaczy czy rowerzystów. Bez problemu może pokonywać dłuższe dystanse. Dawki ruchu należy zwiększać wraz ze wzrostem psa – szczeniaków nie wolno zbytnio forsować. Oprócz aktywności fizycznej Dalmatyńczyki lubią przebywać na otwartych przestrzeniach na łonie natury. Krótkie spacery nie wystarczą mu, aby zaspokoić jego fizyczne potrzeby. Musi mieć możliwość korzystania z różnych aktywności, co sprawi, że będzie czuł się spełniony – z pewnością sprawdzi się w dog dancingu czy agility. To nie tylko pomoże rozładować jego energię fizyczną, ale zaangażuje go umysłowo – co nie jest bez znaczenia. Jeśli nie zapewni się mu niezbędnej aktywności, może przejawiać skłonności do zniszczeń. Niezaspokojony pies chętnie znajdzie sobie inne, ciekawe zajęcia, co może okazać się niebezpieczne dla przedmiotów znajdujących się w jego otoczeniu. Dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z psiego przedszkola, gdzie szczeniak będzie miał kontakt z innymi psami czy ludźmi – ważne, aby socjalizacja była wprowadzana jak najwcześniej.
Właściciel nie może zapomnieć, że Dalmatyńczyk był od wieków psem myśliwskim. Podczas spaceru powinno mieć się na baczności, czy aby na pewno nasz psiak nie rzuci się w pogoń za jakąś zwierzyną. Przed spuszczeniem psa ze smyczy opiekun powinien mieć pewność, że pupil wróci na każde zawołanie. Pomimo tego, że dzisiaj spełniają się jako psy rodzinne to z powodzeniem wykorzystywane są jako psy tropiące i ratownicze (dawniej ścigały zbiegów więziennych, a w czasie postoju pilnowały koni i dobytku). Jako ciekawostkę można podać, że psy te działają uspokajająco na konie. Na dzień dzisiejszy Dalmatyńczyk pełni głównie funkcję psa rodzinnego. Nie zmienia to faktu, że drzemie w nich duży potencjał i inteligencja, która odpowiednio wydobyta i wykorzystana sprawi, że nie tylko będziemy posiadać mądrego psa, ale również nasze codziennie życie z nim nie będzie przysparzać żadnych problemów.
Zdrowie – na co najczęściej chorują dalmatyńczyki
Dalmatyńczyki oprócz niecodziennego wyglądu mogą również pochwalić się dobrym zdrowiem. Niestety tak jak w przypadku innych ras, mogą one zapadać na choroby charakterystyczne dla tych psów. Zdarza się, że Dalmatyńczyki rodzą się głuche. Schorzenie to ma podłoże genetyczne i jest chorobą wrodzoną. Spowodowane jest to białym kolorem sierści pupili. Prawdopodobieństwo wystąpienia głuchoty u Dalmatyńczyków jest wręcz proporcjonalne do ilości białej sierści na jego ciele. Rozpoznanie głuchoty jest możliwe, dzięki przeprowadzeniu badania BAER. Tylko to badanie pozwala rozróżnić psa głuchego od całkowicie zdrowego. Pomimo rozpoznania choroby nie udało się jeszcze opracować testu, który by wykluczał lub potwierdzał dziedziczenie – jest to złożona choroba genetyczna, na która składa się wiele genów. Zdrowi rodzice mogą mieć głuche szczenięta, jak i głusi rodzice mogą mieć zdrowie dzieci. U Dalmatyńczyków częściej niż u innych ras występują problemy z układem moczowym. Zdarzają się zapalenie pęcherza moczowego i nerek. Właściciel powinien pilnować, aby pupil nie przebywał długo w miejscu, gdzie jest przeciąg, ani nie leżał zbyt długo na zimnej powierzchni. Mogą również powstawać kamienie moczowe, spowodowane zaburzonym systemem transportowym kwasu moczowego. Chociaż podwyższony kwas moczowy mają wszystkie dalmatyńczyki to choroba nie dotyka wszystkich. Oprócz tego mogą pojawić się alergie skórne i zapalenia uszu, a w starszym wieku problemy ze stawami. Najczęstszą chorobą oczu jest dwurzędowość rzęs, która doprowadza do podrażnienia i zapalenia spojówki. Krótki włos i brak podszerstka sprawiają, że dalmatyńczyk nie jest odporny na niskie temperatury i złe warunki atmosferyczne. Jeśli odpowiednio zadbamy o zdrowie naszego pupila to bez problemu dożyje 12-14 lat.
Żywienie – czym karmić dalmatyńczyka
Dalmatyńczyki posiadają dobry apetyt, przez co większość z nich to prawdziwe łakomczuchy. Powoduje to, że niestety mają tendencję do nadwagi, dlatego właściciel powinien przyłożyć szczególną uwagę do wielkości porcji, jakości jedzenia i sposobu żywienia swojego czworonożnego przyjaciela. W przypadku tej rasy najlepszy rozwiązaniem będą karmy przeznaczone dla psów ras dużych – średnio energetyczne. Oczywiście każdy rodzaj pożywienia powinien być dobrany pod każdego psa indywidualnie, uwzględniając poszczególne aspekty jak jego wiek, wagę czy aktywność fizyczną. Podawanie gotowych karm od znanych i godnych zaufania producentów jest najszybszym i najwygodniejszym sposobem. Nie oznacza to jednak, że właściciel nie musi zwracać uwagi na to co pies je. W składzie czołowe miejsce powinno zajmować mięso. Właściciel może również wybrać opcję przygotowywania samodzielnie posiłków dla pupila w domu. Ta metoda wymaga od właściciela wiedzy na jej temat, ale nie jest powiedziane, że nie można jej stosować. Wybór sposobu żywienia i dietę pupila najlepiej skonsultować z weterynarzem lub psim dietetykiem. Dieta musi zawierać w sobie wszystkie niezbędne składniki do prawidłowego rozwoju psiaka. U Dalmatyńczyków mogą występować alergie pokarmowe, dlatego każda zmiana karmy czy sposobu żywienia powinna zostać wprowadzana stopniowo, aby uniknąć nagłych reakcji kontaktowych. Dzienna porcja powinna być podzielona na 2 lub 3 mniejsze posiłki. Po zjedzeniu pies powinien mieć zapewniony odpoczynek – minimum godzinę lub dwie, w celu uniknięcia groźnego dla nich skrętu żołądka. Dalmatyńczyki powinny mieć zapewniony stały dostęp do świeżej, wymienianej minimum raz dziennie wody. W ich przypadku picie dużej ilości wody jest konieczne, ponieważ pozwala to nieco zminimalizować powstawania kamieni moczowych w nerkach. Właściciel powinien zwracać uwagę, aby miska z wodą nigdy nie stała pusta.
Pielęgnacja dalmatyńczyka – nieskomplikowana systematyczność
Sierść Dalmatyńczyka jest krótka, przez co nie wymaga ona skomplikowanych i czasochłonnych zabiegów pielęgnacyjnych. Nie oznacza to jednak, że nie należy o psa systematycznie dbać. Na dobrą kondycję pupila nie wpływają jedynie takie czynniki jak zdrowie i odpowiednio zbilansowane pożywienie, ale również prawidłowa pielęgnacja. Krótka sierść Dalmatyńczyka wymaga regularnego szczotkowania i kąpania od czasu do czasu. Rasa ta linieje dwa razy do roku, jednak niewielkie ilości włosa pies będzie gubił przez cały rok. Zrzucany włos jest krótki i twardy, a co za tym idzie kłopotliwy w usunięciu z tapicerek czy dywanów. W okresie linienia pies wymaga codziennego szczotkowania najlepiej gumową lub silikonową szczotką. Dobrze sprawdzi się do tego również twarda, gęsta szczotka z naturalnego włosia. Poza okresem wymiany włosa czynność tę wykonujemy mniej więcej dwa razy w tygodniu. Systematyczność zabiegów pozwoli zminimalizować wypadanie sierści. Psa kąpiemy wtedy, kiedy zachodzi taka potrzeba. Używamy do tego specjalnych szamponów przeznaczonych dla psów krótkowłosych lub szamponach hipoalergicznych. Warto zwrócić uwagę na to czy szampon nie spowoduje żółknięcia lub przebarwień szaty. Białe umaszczenie w cętki to przecież jeden z większych atutów Dalmatyńczyków. Na co dzień psa można przecierać wilgotnymi chusteczkami pielęgnacyjnymi lub wilgotnym ręcznikiem, co pozwoli usunąć brud i kurz osadzający się na sierści czworonoga . Pielęgnacja szaty to jednak nie wszystko. Uszy, oczy, zęby i pazury to kolejne części ciała psa, które wymagają kontrolowania. Długość pazurków powinna być regularnie sprawdzana, a jeśli pies nie ściera ich w wystarczającym stopniu to należy je co jakiś czas przycinać. Oczy i uszy należy regularnie kontrolować tak, aby w chwili pojawienia się jakichkolwiek zmian móc niezwłocznie zareagować. Dalmatyńczyki mają tendencję do odkładania się kamienia nazębnego. Do codziennej higieny sprawdzą się pasty do zębów dla psów lub specjalne gryzaki dentystyczne. Tak jak w przypadku innych psów, aby zabiegi pielęgnacyjne były przyjemne zarówno dla psa, jak i właściciela pupil powinien być przyzywczajany do nich od szczeniaka, a wówczas atmosfera podczas nich przebiegać w miłej atmosferze.
Akcesoria – wyprawka dla dalmatyńczyka
Pojawienie się nowego członka rodziny to wielkie wydarzenie. Zanim to nastąpi trzeba odpowiednio się do tego przygotować – konieczny będzie zakup wyprawki. Podstawowym jej składnikiem są miski na wodę i karmę. Warto wybrać takie wykonane z dobrego materiału, aby zminimalizować wystąpienie alergii kontaktowych – świetnie sprawdzą się miski ceramiczne. Kolejnym ważnym elementem na liście jest legowisko. Powinno być dobrane do wielkości psa, zapewniając mu komfort podczas odpoczynku. Po wyczerpującym spacerze lub zabawie pełnej figlów nasz pupil potrzebuje swojego miejsca, w którym mógłby spokojnie wypocząć. Kolejnym, niezmiernie istotnym elementem wyprawki są akcesoria spacerowe. Sprawdzi się tu mocna obroża i dobrze dopasowane szelki typu guard. Uzupełnieniem zestawu będzie solidna, długa smycz, która nie będzie temu aktywnemu psiakowi ograniczać ruchu. Warto zwrócić uwagę na materiał, z którego wykonane są obroże i szelki. Nietrafionym wyborem będą te podszyte kolorowym materiałem, który mógłby zabarwić białą szatę psa. Dalmatyńczyk jest psem aktywnym i żywiołowym, dlatego wszelkie akcesoria które sprawdzą się podczas zabawy sprawią mu wielką radość. Zabawki edukacyjne, sznury, piłeczki, gryzaki to znakomity pomysł. Przez swoje rozmiary nie jest to pies łatwy w przewożeniu. Do zapewnienia mu bezpieczeństwa podczas podróży najlepiej będzie zaopatrzyć się klatkę transportową. Aby codzienna pielęgnacja przebiegała sprawnie i komfortowo trzeba zaopatrzyć się w niezbędne narzędzia i preparaty.
Hodowla dalmatyńczyków – gdzie kupić szczeniaka?
Przyjęcie psa do swojej rodziny to wielkie sprawa, które pociąga za sobą wieloletnią odpowiedzialność. Zaczyna się ona już w chwili wyboru odpowiedzialnego i zaufanego hodowcy. Decydując się na hodowlę trzeba sprawdzić, czy jest ona zrzeszona w Związku Kynologicznym w Polsce (ZKwP). W dużej mierze gwarantuje to, że hodowca posiada wiedzę na temat rasy i doświadczenie w jej prowadzeniu. Przeglądając ogłoszenia należy zwrócić uwagę na zawarte w nich informacje – zdjęcia, opisy szczeniaka, miotu i hodowlii. Kiedy już wybierzesz hodowlę udaj się do niej osobiście, aby przekonać się o panujących w niej warunkach. Poproś hodowcę o przedstawienie Ci szczeniaka i niezbędnej dokumentacji, jak i książeczki zdrowia z wykonanymi niezbędnymi badaniami jak szczepienie, odrobaczenie czy BEAR (na głuchotę). Dobry hodowca odpowie Ci na wszystkie nurtujące Cię pytania dotyczące psiaka, jak i jego wychowania, ale także może kierować pytania do ciebie, aby lepiej poznać twój styl życia i twoją osobę – jako nowego właściciela czworonoga. Popularność Dalmatyńczyka sprawiła, że na rynku pojawiło się dużo pseudohodowli. Niska cena szczeniaka powinna niezwłocznie zapalić czerwoną lampkę i być ostrzeżeniem. Kuszące oferty cenowe w znacznej większości pochodzą z pseudohodowli, którym zależy na szybkim zysku ze sprzedaży. Kupując psa z pseudohodowli nie tylko wspierasz takie miejsca, ale również nie masz pewności co do zdrowia i genów szczeniaka – co może mieć opłakane skutki w przyszłości. Cena za szczeniaka Dalmatyńczyka wynosi od 2500 zł wzwyż – górnej granicy tak naprawdę nie ma. Trzeba pamiętać, że na ostateczną cenę składa się wiele czynników takich jak płeć i wiek psa, osiągnięcia rodziców, renoma hodowli, a także czas i wszystkie niezbędne rzeczy, które musiał zagwarantować hodowca, aby szczeniak miał jak najlepsze warunki.
Osoba, której bardzo zależy na posiadaniu Dalmatyńczyka, a z różnych powodów nie może pozwolić sobie na jego zakup, powinna poszukać organizacji i fundacji, które pomagają porzuconym i oddanym psom tej rasy znaleźć nowy, kochający dom. Bardzo możliwe, że właśnie tam znajdziesz swojego nowego przyjaciela czekającego na drugą szansę!
Czy dalmatyńczyk jest psem dla mnie?
Dalmatyńczyk potrzebuje właściciela aktywnego, który tak jak on lubi ruch i spędzanie czasu na świeżym powietrzu. Nadaje się jako członek rodziny z dziećmi, jak i osób samotnych, pod warunkiem, że nie są kanapowcami. Dalmatyńczyk nie jest dobrym wyborem dla osób starszych, które z powodu wieku mają ograniczone możliwości aktywności fizycznych. Miejsce zamieszkania nie jest kluczowe dla tych psów. Może mieszkać zarówno w mieszkaniu, jak i w domu z ogrodem. Właściciel powinien być konsekwentny, stanowczy i łagodny, a przy tym posiadać tyle czasu, aby móc go poświęcić na spacery, budowanie więzi i szkolenie swojego pupila. Dalmatyńczyk potrzebuje właściciela, który zrozumie jego wyjątkową naturę i bezwarunkowo go pokocha, co pies będzie czuł!