Dogoterapia – co to takiego i jakie korzyści przynosi
Spis treści
Dogoterapia w ciągu ostatnich lat znacznie zyskała na popularności. Pies pełni rolę terapeuty pomagając uporać się z różnego rodzaju problemami nie tylko zdrowotnymi, ale także emocjonalnymi. Psy terapeutyczne to zwierzęta domowe, możesz wyszkolić swojego psa na psa terapeutycznego, który zapewni wsparcie nie tylko tobie, ale też innym.
Psy terapeutyczne mieszkają w domach razem z ludźmi – bardzo często po zawale, udarze czy przy depresji zaleca się pacjentom wzięcie do domu psa. Pozwala to na szybsze dojście do sprawności i zdrowia, pomaga w komunikacji z innymi. Właściciele psów terapeutycznych często odwiedzają ze swoimi czworonogami domy spokojnej starości lub domy opieki, szkoły, hospicja i szpitale. Takie psy są szkolone, by być delikatnymi i przyjaznymi oraz akceptować przytulanie lub głaskanie przez nieznajomych. Są cierpliwe, nie przeszkadzają im dzieci, które są głośne lub bardzo emocjonalne ani dorośli, którzy chcą, aby mniejsze psy siedziały im na kolanach.
Zwierzętami terapeutycznymi mogą być nie tylko psy. W dogoterapii wykorzystuje się także koty, króliki, ptaki, konie, a nawet lamy i alpaki.
Kiedy pacjenci są chorzy lub kontuzjowani, związany z tym stres może prowadzić do niepokoju, depresji i zmniejszenia satysfakcji z otrzymanej opieki. Dogoterapia czyli terapia zwierzętami jest sposobem na skuteczne radzenie sobie ze stresem pacjentów w placówkach opieki zdrowotnej. Zwierzęta domowe mają długą historię pomagania ludziom wchodzącym z nimi w interakcje na wiele różnych sposobów.
Pies terapeutyczny a pies przewodnik
Psy przewodnicy są szkolone do wykonywania określonych zadań wyręczając tym samym ich właścicieli. Przechodzą rygorystyczne, wysokiej klasy, zorientowane na zadania szkolenie, którego celem jest pomoc ich właścicielom w radzeniu sobie z niepełnosprawnościami. Istnieją przepisy, które zezwalają tym psom na towarzyszenie swoim właścicielom w miejscach publicznych. Psy terapeutyczne są czasami nazywane „psami pocieszającymi”. Wspierają zdrowie psychiczne, zapewniając uwagę i komfort. Ich zachowanie i bezwarunkowa miłość mogą przynieść korzyści terapeutyczne tym, którzy borykają się z trudnymi wyzwaniami zdrowotnymi. Jednak w przeciwieństwie do psów przewodników każdy może cieszyć się psem terapeutycznym w trakcie trwania dogoterapii. Psy terapeutyczne, psy do dogoterapii lub zwierzęta wspierające emocjonalnie nie są objęte przepisami. W rezultacie nie mają tych samych przywilejów towarzysząc swoim właścicielom w miejscach publicznych, chyba że otrzymają z wyprzedzeniem specjalne pozwolenie.
Jak dogoterapia może wpłynąć na twoje zdrowie
Wiemy już, że na niektóre problemy związane ze zdrowiem psychicznym i zaburzeniami psychicznymi bardzo dobrze wpływają psy terapeutyczne. Pacjenci, u których zdiagnozowano szereg problemów, takich jak depresja, choroba afektywna dwubiegunowa, autyzm, ADHD, zespół stresu pourazowego, choroba Alzheimera, odnoszą znaczne korzyści z interakcji z psami terapeutycznymi i innymi zwierzętami towarzyszącymi.
Czasami wyzwania emocjonalne są wynikiem problemów ze zdrowiem fizycznym, a psy terapeutyczne również mogą w nich pomóc. Badania sugerują, że pacjenci, którzy wracają do zdrowia po trudnej operacji lub poważnym wypadku, a uczestniczą w dogoterapii, mogą odczuwać mniejszy ból. Interakcje ze zwierzętami mogą zwiększać poziom oksytocyny (hormonu poprawiającego nastrój) i zmniejszać poziom kortyzolu (hormonu stresu).
Jakie psy nadają się do dogoterapii
Każdy pies, niezależnie od rasy, może zostać psem terapeutycznym. Wystarczy odpowiednie szkolenie. Niektóre psy mają większe lub mniejsze predyspozycje do uczestnictwa w dogoterapii. Większe rasy, takie jak golden retriever, pudle, bernardyny i labradory są powszechnie używane jako psy terapeutyczne. Ale mniejsze rasy, takie jak np. pudle miniaturowe tez będą dobrym wyborem, np. gdy pies i pacjent dzielą małą przestrzeń. Pożądane zachowanie psa może częściowo zależeć od jego rasy, ale przede wszystkim od tego jak jest wychowywany i jak równomiernie rozwija się jego temperament. Zanim psy zostaną zaakceptowane jako zwierzęta terapeutyczne, są testowane i obserwowane pod kątem ich reakcji na bodźce, takie jak głośne lub dziwne dźwięki, nagła interakcja fizyczna, dotyk, a nawet kontakt ze sprzętem (laski, wózki inwalidzkie).
Co to jest dogoterapia
Dogoterapia może być stosowana w różnych dziedzinach, od pediatrii po geriatrię. Zwierzęta terapeutyczne odwiedzają pacjentów w szpitalach, placówkach opieki długoterminowej, ośrodkach hospicyjnych i szkołach. Zwierzęta, które mogą być wykorzystywane w programach dogoterapii, to koty, psy, ptaki, świnki morskie, ryby, króliki, konie i delfiny. Wiele spośród nich można przywieźć do placówek opieki zdrowotnej, podczas gdy inne, takie jak konie i delfiny, wymagają wizyty pacjenta w miejscu, w którym zwierzęta przebywają. Pacjenci mogą uczestniczyć w tych programach samodzielnie lub na podstawie skierowania od lekarza.
W przypadku dogoterapii niezbędna jest więź między człowiekiem a zwierzęciem. Dogoterapia obejmuje zwierzę, opiekuna (właściciela) i pacjenta. Może być stosowana na wiele sposobów, od krótkich wizyt po fizjoterapię, terapię zajęciową i odwracanie uwagi. Rodzaje terapii zwierząt obejmują wizytę, terapię z udziałem zwierząt i terapię w placówce. W przypadku terapii wizytacyjnej zwierzęta są nabywane przez właściciela do placówki opieki zdrowotnej i wchodzą w interakcję z pacjentami na różne sposoby. Na przykład interakcja z psem lub kotem może obejmować głaskanie, trzymanie (w stosownych przypadkach) lub rozmowę ze zwierzęciem. Psy mogą być również wykorzystywane do wspomagania i zachęcania niektórych pacjentów do chodzenia. Będąc częścią zespołu, opiekun zwierzęcia pracuje nad znalezieniem interakcji korzystnych dla pacjenta. Badania naukowe wykazały, że programy odwiedzania zwierząt domowych w placówkach opieki zdrowotnej są powiązane z poprawą satysfakcji pacjentów i wyników. Jedną z najczęściej stosowanych pomocy jest terapia zapewniana przez specjalnie wyszkolone zwierzęta, obejmująca takie czynności, jak chodzenie, ćwiczenia zakresu ruchu i odwracanie uwagi. Ten rodzaj terapii uzupełniają pielęgniarki, fizjoterapeuci, terapeuci zajęciowi i inni pracownicy służby zdrowia. Wykorzystanie koni i delfinów może należeć do tej kategorii. Często terapia delfinami obejmuje pływanie z delfinami, a terapia konna obejmuje jazdę konną, co może być korzystne dla pacjenta zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym.
Inny rodzaj dogoterapii polega na wykorzystaniu zwierząt mieszkających w placówce z pacjentami / mieszkańcami. W niektórych przypadkach opiekun zwierząt wykorzystuje je do terapii celowanej. W innych przypadkach zwierzęta będą mieszkać w obiekcie jako zwierzęta domowe. Kiedy zwierzęta są zintegrowane ze środowiskiem jako zwierzęta domowe, niekoniecznie są wykorzystywane do terapii celowanej. Na przykład w niektórych placówkach opiekuńczo-wychowawczych koty poruszają się po placówce według własnego uznania i przypadkowo wchodzą w interakcje z mieszkańcami i personelem. Te interakcje mogą być bardzo pomocne dla pacjentów i personelu.
Historia dogoterapii
Przyjrzyjmy się temu, jak dogoterapia ewoluowała na przestrzeni lat i jak to się stało, że na dobre zagościła w praktykach terapeutycznych na całym świecie. Już od wieków używano zwierząt do pomocy ludziom w leczeniu przeróżnych schorzeń. W rzeczywistości w XVIII wieku psy były używane u pacjentów z zaburzeniami psychicznymi. Udokumentowane użycie zwierząt terapeutycznych rozpoczęło się w Stanach Zjednoczonych w 1919 roku, począwszy od pacjentów psychiatrycznych. W 1962 r. Psychiatra dziecięcy dr Boris Levinson zaczął dokumentować stosowanie dogoterapii, co doprowadziło do uznania jej za dopuszczany rodzaj terapii. Dr Levinson wykorzystywał psy w leczeniu dzieci i odkrył, że pomagają one w poprawie komunikacji i budowaniu relacji z jego pacjentami. W latach siedemdziesiątych XX wieku praca dr Levinsona została rozszerzona o młodzież i dorosłych. Zwierzęta zaczęto wykorzystywać do opieki nad pacjentami w warunkach szpitalnych w latach 70. XX wieku, a w 1975 r. ten rodzaj terapii przeniósł się do placówek opieki długoterminowej. Dopiero w latach 80. XX wieku literatura medyczna zaczęła koncentrować się na terapii zwierząt domowych. Lata 90-te przyniosły ponowne zainteresowanie badaniami nad dogoterapią i trend ten utrzymuje się. Jak widać, zwierzęta od dawna pomagają człowiekowi nie tylko na polowaniach lub wygrzewając się w nogach. Współpraca z nimi prowadzi do poprawy komfortu ludzi naprawdę cierpiących.
Wskazania do dogoterapii
Wykazano, że obcowanie z psem przynosi wiele korzyści pacjentom w placówkach opieki zdrowotnej. Może skutecznie pomóc radzić sobie z urazami lub chorobą. U niektórych pacjentów dogoterapia może zmniejszyć: poziom stresu, ból, zmęczenie, niepokój, strach, izolacja, samotność. Wykazano również, że dogoterapia poprawia satysfakcję pacjentów, poziom energii, poczucie własnej wartości i nastrój, a także pomaga w walce z depresją. Dodatkowe korzyści obejmują zwiększone zdolności motoryczne i ruch, lepsze umiejętności społeczne i komunikację werbalną, zmniejszą nudę i bardziej pozytywne nastawienie. Dogoterapia może promować interakcje społeczne i zachęcać do ćwiczeń i zabawy. Może mieć również korzystny wpływ na procesy fizjologiczne, takie jak zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia i udaru. Badania wykazały, że dzieci, które miały kontakt ze zwierzętami w środowisku opieki zdrowotnej, mogły uczestniczyć w zabiegach, takich jak rezonans magnetyczny, bez konieczności znieczulenia. Zmniejszenie ilości leków, takich jak znieczulenie, może mieć korzystny wpływ na pacjentów. Dogoterapia może być również korzystna dla członków rodziny i innych gości. Członkowie rodziny i goście, podobnie jak pacjenci, są narażeni na znaczny stres. Wdrożenie programów dogoterapii może pomóc w radzeniu sobie ze stresem związanym z chorobą bliskiej osoby. Dogoterapia nie tylko pozytywnie wpływa na pacjentów i ich gości, ale także zmniejsza poziom stresu pracowników, którzy mają kontakt ze zwierzętami, w tym pielęgniarek. Badania naukowe wykazały wzrost satysfakcji pacjentów po wdrożeniu dogoterapii, a pacjenci, którzy odwiedzali zwierzęta domowe, zgłaszali większe zadowolenie ze swojej służby zdrowia. Mając to na uwadze, nie jest nierozsądne założenie, że wizyty zwierząt domowych mogą pozytywnie wpłynąć dalsze badania nad zadowoleniem pacjentów.
Przeciwskazania do dogoterapii
Osoby w placówkach opieki zdrowotnej mogą mieć obawy związane z dogoterapią, takie jak problemy z kontrolą zakażeń, hałas, strach przed zwierzętami i zakłócenia w codziennym funkcjonowaniu. Dodatkowym problemem mogą być reakcje alergiczne na zwierzęta. Chociaż są to uzasadnione obawy, badania naukowe wykazały, że dogoterapia nie koreluje ze zwiększoną liczbą infekcji lub rozwojem choroby, jeśli jest właściwie wdrożona (przy odpowiednim przeszkoleniu). Zwierzęta, które zachowują się niewłaściwie w placówce opieki zdrowotne (szczekające psy) nie powinny być umieszczane w tych miejscach. Wskazówki dotyczące zapobieganiu infekcjom obejmują stosowanie odkażających chusteczek do rąk przed wizytami zwierzęcia i po nim. Ponadto poproszenie opiekunów zwierząt o unikanie umieszczania ich na łóżkach pacjentów, zmniejsza ryzyko infekcji i obrażeń. Aby zidentyfikować pacjentów obawiających się wprowadzenia zwierząt do placówki opieki zdrowotnej lub osób z alergiami, należy zapewnić odpowiednie badania przesiewowe. Pacjenci obawiający się zwierząt powinni zostać usunięci z listy wizyt obejmujących dogoterapię. Jeśli pacjent zostanie rozpoznany jako mający alergię na zwierzę, konieczne jest określenie nasilenia alergii oraz wszelkich możliwych oznak i objawów. Jeśli pacjent zostanie zidentyfikowany jako cierpiący na ciężką alergię, rozpoczęcie dogoterapii na tym samym oddziale lub w tej samej placówce może być niewskazane.
Wdrożenie dogoterapii
Wdrażając program terapii zwierząt domowych w placówce opieki zdrowotnej, ważne jest, aby upewnić się, że zasady i wytyczne są starannie napisane, wprowadzone i przestrzegane. Zasady i wytyczne powinny obejmować wymagania dotyczące szczepień i szkolenia, oprócz badań przesiewowych pod kątem nieodpowiednich pacjentów, takich jak osoby z reakcjami alergicznymi na zwierzęta. Każde zwierzę trafiające do placówki opieki zdrowotnej powinno zostać odpowiednio przeszkolone i poddane testom temperamentu i posłuszeństwa. Powinno być jasne, że wdrażanie dogoterpii obejmuje także odpowiednich opiekunów zwierząt, ponieważ odgrywają oni znaczącą rolę w poprawie wyników leczenia. W rzeczywistości interakcja, jaką opiekunowie mają z pacjentami, może być tak samo terapeutyczna, jak wizyty zwierzaka. Aby zapewnić ścisłe przestrzeganie zasad i wytycznych, pracownicy będą musieli zostać odpowiednio przeszkoleni w zakresie programu dogoterapii. Brak edukacji personelu może skutkować nieporozumieniami, a to z całą pewnością niekorzystnie wpłynie na pacjentów. Patrząc w przyszłość, potrzebne są dalsze badania dotyczące korzyści i potencjalnych zastosowań terapii zwierząt domowych w placówkach opieki zdrowotnej. Pielęgniarki, które chcą wdrożyć terapię zwierząt domowych w swoich placówkach, powinny poszukać tych badań i przedstawić je administratorom, menedżerom i interesariuszom w swojej organizacji. Jeśli dogoterapia jest czymś, co cię interesuje, poczytaj o niej, zrób dokładny wywiad, przyjrzyj się pracy placówek, w których dogoterapia została już wdrożona i nie bój się zapytać. Zrób ten pierwszy krok i zostań pionierem programu dogoterapii w swojej placówce!
Z punktu widzenia zwierzęcia
Dużo czasu zajmuje nam zastanawianie się nad pozytywnym wpływem dogoterapii na ludzi. W tym czasie przeprowadzono niewiele badań nad efektem dogoterapii z punktu widzenia zwierzęcia. Mając to na uwadze, przeprowadzono badania, które wykazały pewne korzyści dla zwierząt. W niektórych przypadkach zwierzęta schroniskowe mogą być wykorzystywane w dogoterapii. Na przykład weterani wojskowi pracowali ze zwierzętami w schroniskach na treningu posłuszeństwa, co było korzystne zarówno dla zwierząt, jak i osób pracujących z nimi. Po wzięciu udziału w programie dogoterapii zwierzęta te mogą być łatwiej adoptowane. Ważne jest, aby zrozumieć, że praca ze zwierzętami w schronisku może wiązać się z podwyższonym ryzykiem, ponieważ nie są one wyszkolonymi zwierzętami terapeutycznymi. Każde wdrożenie tego typu programów powinno być wykonywane ostrożnie i z myślą o odpowiednich pacjentach.
Jak widzisz, dogoterapia to stosunkowo świeży temat i wymaga dalszych prac badawczych. Nie możemy przewidzieć reakcji psa na człowieka, który nagle zaczyna krzyczeć i się miotać. Nawet najlepiej wyszkolone zwierzę potrafi zareagować również w ekstremalnych sytuacjach. Decyzja o podjęciu dogoterapii jest więc obciążona pewnym ryzykiem. Mając jednak przed sobą taki wachlarz pozytywnych skutków, zastanów się dobrze, może to ryzyko jest warte podjęcia.