Hawańczyk (Biszon hawański) – ile kosztuje, skąd pochodzi i dla kogo będzie to dobry wybór
Spis treści
Pochodzenie i historia hawańczyka
Na pierwszy rzut oka pochodzenia hawańczyka można by się doszukiwać na Hawajach, na co mogłaby wskazywać jego nazwa. Prawda jest jednak zupełnie inna. Korzenie hawańczyka ściśle związane są z basenem Morza Śródziemnego, a dokładnie z wybrzeża Hiszpanii i Włoch. Dopiero stąd, wraz z włoskimi marynarzami pierwsi przedstawiciele tej rasy trafili na Kubę. Nie wiadomo także, jaką krew ma w sobie ten figlarny psiak. Jedni twierdzą, że pies ten wywodzi się od Maltańczyka. Przeciwnicy tej teorii głoszą z kolei, że przodkami są Bichon frisee i Bolończyk. Ze względu na podobieństwo w ogólnym wyglądzie, sylwetce czy włosie bardziej prawdopodobna wydaje się jednakże pierwsza teoria, choć uważa się również, że Hawańczyk gdzieś po drodze swojej ewolucji otrzymał domieszkę Pudla. Na Kubie te niewielkie, urocze psy szybko zyskały popularność. Niemal natychmiast stały się ulubieńcami kubańskiej arystokracji, przez którą traktowane były wręcz po królewsku. To kubańczycy nazwali rasę. Nazwa rasy, czyli Hawańczyk wzięła się od stolicy Kuby – Hawany. W tamtym czasie psy te występowały najczęściej w kolorze brązowym, czyli w kolorze cygar – narodowego skarbu Kuby. Utarło się więc, że psy tej rasy będą nazywać się Hawańczykami, lub inaczej Kubańczykami. Ich duża popularność na Kubie trwała do XIX wieku, później jednak zaczęła stopniowo maleć. Kiedy w 1959 roku władzę na Kubie objął Fidel Castro, dalsza przyszłość Hawańczyka stanęła pod znakiem zapytania. W wyniku zawirowań politycznych i wskutek działań Castro duża część mieszkańców wyspy była zmuszona emigrować do Stanów Zjednoczonych, pozostawiając na sobą swoje psy. Bezpańskie, błąkające się po Kubie psy zatracały czystość rasy a skrajnie trudne warunki życia, brak pożywienia i opieki doprowadził praktycznie do wyginięcia populacji Hawańczyków na wyspie. Na szczęście niektórym emigrującym do USA obywatelom Kuby udało się zabrać swoje pociechy razem ze sobą. Przemycając je uratowali populację Hawańczyków przed zagładą. W Stanach Zjednoczonych te niewielkie psy szybko znalazły uznanie Amerykanów i w zawrotnym tempie podbiły ich serca.
Międzynarodowa Federacja Kynologiczna (FCI) oficjalnie uznała rasę w 1963 roku. Pod koniec XX wieku, dzięki rozprężeniu politycznemu ponownie wzrosła liczebność tych psów na Kubie, gdzie do dzisiaj Hawańczyk uznawany jest za rasę narodową. Do Polski psy tej rasy ta trafiły późno, bo dopiero w 2002 roku. Powoli ale stale rosnąca popularność sprawia, że coraz częściej można spotkać tego psiaka na spacerze.
Według podziału dokonanego przez FCI Hawańczyk należy do grupy IX – psy ozdobne i do towarzystwa, sekcji 1 – biszony i rasy pokrewne.
Charakter hawańczyka – towarzyski i uczuciowy
Hawańczyk charakterem odpowiada grupie, do której został przypisany przez FCI – jest to typowy pies do towarzystwa. Przyzwyczajony do obecności człowieka, jak i towarzyszenia mu. Bardzo potrzebuje bliskości ze swoimi właścicielami, do których niezwykle mocno się przywiązuje. Hawańczyk najszczęśliwszy czuje się w obecności swojego właściciela. Domaga się pieszczot i zainteresowania na wszelkie sposoby. Bywa przy tym pomysłowy i nie odpuści, dopóki nie zwróci na siebie pożądanej uwagi. Przez mocne przywiązanie do swojej rodziny źle znosi samotność i odosobnienie. Może jednak grzecznie wyczekiwać powrotu swojego właściciela, o ile nauczy się go tego od małego, a sama nieobecność nie trwa zbyt długo. Warto też w takim przypadku zapewnić mu zabawki, którymi będzie mógł się zająć zabijając czas. Psy te są bardzo towarzyskie i zawsze wesołe – wręcz kipiące szczęściem. Uwielbiają się bawić i wygłupiać, ale spokojnie – umieją również zachowywać się spokojnie i dać odpocząć zarówno właścicielom, jak sobie. Hawańczyk to doskonały pies rodzinny. Kocha dzieci, a podczas wspólnych zabaw może rozładować drzemiącą w nim energię i dać upust swojej pomysłowości. W stosunku do dzieci jest cierpliwy i łagodny. Bez problemu będzie chciał się z nimi bawić nawet kilka godzin. Oczywiście, podobnie jak w przypadku każdej innej rasy dzieci należy nauczyć delikatnego obchodzenia się z psem. Niedelikatnie potraktowany pokaże swoje niezadowolenie. Z tego powodu zabawy z mniejszymi pociechami powinny odbywać się pod stałą kontrolą osoby dorosłej, która będzie miała oko zarówno na psa, jak i dzieci. W stosunku do innych zwierząt hawańczyk jest bezkonfliktowy. I to niezależnie od ich gatunku. Nie ma tendencji do dominacji, dlatego jego kontakty z innymi psami przebiegają w przyjaznej atmosferze. Bez problemu będzie próbował nawiązać znajomość również z dużo większymi od siebie osobnikami. Hawańczyk jest przyjaźnie nastawiony do kotów czy innych mniejszych zwierząt domowych – rasa ta niemal nie ma rozwiniętego instynktu łowieckiego i nie powinno się tego od niego oczekiwać. Hawańczyk jest psem czujnym, przez co nadaje się na stróża domowego, jednak jego rola kończy się na głośnym alarmowaniu swoich najbliższych. Przez niewielkie rozmiary i słodki wygląd raczej nie odstraszy intruza, dlatego właściciel powinien mieć się na baczności i zawsze sprawdzać co zaniepokoiło czworonoga. W stosunku do obcych osób na ogół jest bardzo otwarty, czasem może się zdarzyć, że wykaże swoją nieufność. Nie jest to jednak pies agresywny, o ile ta osoba nie ma wrogich zamiarów.
Wygląd biszona hawańskiego (hawańczyka) – wdzięczny maluch
Hawańczyk jest małym psem, o wdzięcznym wyglądzie. Pies osiąga przeważnie od 23 do 27 centymetrów w kłębie, a jego waga nie przekracza zazwyczaj 6 kilogramów. Przy czym suczki mogą być nieco mniejsze niż samce. Tolerowana wysokość wynosi od 21 do 29 cm. Hawańczyk posiada sylwetkę wpisującą się w prostokąt, a długość tułowia nieznacznie przekracza jego wysokość. Grzbiet jest prosty, lekko wysklepiony w okolicach lędźwi. Głowa osadzona jest na średniej długości szyi, o zwężającej się kufie. Oczy hawańczyka są duże, w kształcie migdałka, o ciepłym i łagodnym wyrazie. Ich kolor jest brązowy, najlepiej w jak najciemniejszym odcieniu. Uszy są osadzone wysoko, opadające swobodnie wzdłuż policzków. Trufla nosowa jest czarna, bądź brązowa. Ogon wysoko noszony i powinien być zawinięty na grzbiecie. Kończyny są proste.
Hawańczyk posiada jedwabistą i mocno charakterystyczną szatę. Szata składa się z wełnistego i słabo rozwiniętego podszerstka i włosa okrywowego. Podszerstek może być czasem wręcz zupełnie nieobecny. Włos jest długi i zazwyczaj sięga od 12 do 18 cm. Prosty lub falisty jest miękki w dotyku. Mogą tworzyć się na nim delikatne loczki. Sierść Hawańczyka może występować w różnym umaszczeniu. Najrzadziej spotyka się kolor biały. Hawańczyk może mieć kolor płowy w różnych odcieniach, czarny, a także brązowo-rudy niczym tytoń. Wzorzec dopuszcza na tych umaszczeniach łaty, a także przyciemnienia. Pies porusza się w sposób żywy i sprężysty, okazując swoje wesołe usposobienie i radość z życia.
Wychowanie i szkolenie biszona hawańskiego – dobry i pilny uczeń
Pomimo tego, że jest to pies wyłącznie do towarzystwa, Hawańczyk jest psem inteligentnym. Nauka sprawia mu dużą przyjemność, a dodatkowo przy tym szybko się uczy. Oczywiście pod warunkiem, że odpowiednio się go do tego zmotywuje. Hawańczyk jest psem wrażliwym, którego nie można w żaden sposób traktować ostro. Podczas szkolenia pod żadnym pozorem nie można używać agresji słownej, a tym bardziej fizycznej. Każde takie ostre potraktowanie może sprawić, że nasz pupil straci do nas zaufanie i odmówi jakiejkolwiek dalszej współpracy. Może to nawet skutkować problemami psychicznymi i stanami lękowymi u psa. Najlepsze efekty osiągniemy stosując pozytywne metody oparte na pochwałach i nagrodach. Hawańczyk chętnie się popisuje, i potrafi przy tym zaskoczyć, ponieważ jest niesamowicie pomysłowy. Bez problemu można nauczyć go wykonywania kilku sztuczek, które później sam będzie – czy to z nudów czy też aby zwrócić na siebie uwagę swoich najbliższych (kiedyś Hawańczyki były wykorzystywane w cyrkach – dzisiaj na szczęście już się tego nie praktykuje). Tak jak każdy inny szczeniak, tak i Hawańczyk potrzebuje odpowiednio wcześnie wprowadzonej socjalizacji. Jest to kluczowy aspekt, który rzutuje na późniejsze zachowania psa w przyszłości. Nasz pupil od małego powinien być przyzwyczajany do różnych bodźców – niecodziennych odgłosów, innych ludzi i zwierząt. W każdej rasie mogą zdarzyć się osobniki bardziej bojaźliwe, dlatego warto, aby od szczeniaka oswajane były z dużymi psami, dzięki czemu napotykając takiego olbrzyma na spacerze nie będzie wykazywał strachu. Mocne przywiązanie się do właścicieli sprawia, że do osiągnięcia zamierzonych wychowawczych celów potrzebna jest mocna i oparta na zaufaniu więź z człowiekiem. Właściciel powinien zapewnić psu poczucie bezpieczeństwa, dzięki czemu czworonożny przyjaciel będzie czuł się pewniej. Jeśli od małego będziemy przyzwyczajać psa do różnych codziennych dźwięków jak odgłos przejeżdżających samochodów, odkurzacza czy głośne rozmowy to możemy wyszkolić naszego pupila na psa stróżującego. Będąc oswojonym z wieloma powszechnymi odgłosami będzie reagować szczeniakiem jedynie wtedy, kiedy coś mocno go zaniepokoi. Hawańczyk pomimo swoich niewielkich rozmiarów potrzebuje sporo ruchu. To doskonały towarzysz pieszych wędrówek czy joggingu. Jednak ze względu na krótkie łapki nie można oczekiwać od niego zbyt intensywnych i wielo kilometrowych spacerów. Ruch i jego forma powinny zostać dopasowane pod psa. Hawańczyki odnajdą się w takich sportach jak agility, które wymagają od psa sprytu i kreatywności jak agility. Wielkość Hawańczyka sprawia, że bez problemu można go zabierać ze sobą w podróż. Jednak pojawia się pewien problem, jakim jest choroba lokomocyjna często występująca u tej rasy. Dlatego należy od małego przyzwyczajać psa do jazdy samochodem, dzięki czemu lepiej będzie znosić takie podróże. Podczas jazdy koniecznie trzeba robić przerwy na spacer, aby mógł odpocząć przed kontynuowaniem podróży. Można złagodzić objawy choroby lokomocyjnej podając psu ziołowe suplementy, które pomogą mu przetrwać podróż.
Zdrowie hawańczyka – długowieczny i zdrowy pies
Hawańczyk uchodzi za psa długowiecznego i odpornego. Niestety jego też trapią typowe dla tej rasy schorzenia. Głównie są to problemy związane z oczami, takie jak zaćma czy postępujący zanik siatkówki (PRA). Kolejnym, charakterystycznym dla psów ras miniaturowych schorzeniem jest zwichnięcie rzepki. Inną chorobą, która dotyka układ kostny jest aseptyczna martwica główki kości udowej. Psy tej rasy mogą zapadać też na dziedziczną głuchotę wrodzona. Na szczęście można przeprowadzić badanie słuchu metodą BAER, która pozwala na określenie stopnia głuchoty lub stwierdzenie jej niewystępowania. Oczywiście, wielu z tych chorób da się uniknąć lub zminimalizować ryzyko ich wystąpienia podczas wykonywania specjalnych badań. W Polsce nie ma jeszcze obowiązku przeprowadzania takich badań u tej rasy, jednak coraz więcej hodowców się na to decyduje. Hawańczyk ma słabo rozwinięty podszerstek, który w niektórych przypadkach całkowicie nie występuje co powoduje, że psy tej rasy nie posiadają naturalnej ochrony przed zimnem. Ten niewielki psiak nie jest również miłośnikiem upałów. Podczas cieplejszych dni warto wybierać pory poranne lub popołudniowe na spacery. Najlepiej ograniczyć wtedy intensywny wysiłek i zabawy w pełnym słońcu, a podczas odpoczynku zapewnić psu chłodne miejsce do odpoczynku, co pomoże chronić go przed przegrzaniem. Koniecznie też trzeba psu zapewnić stały dostęp do świeżej wody pitnej.
Zdrowy i odpowiednio zadbany Hawańczyk żyje średnio około 14 lat chociaż są osobniki jeszcze bardziej długowieczne.
Żywienie – co powinien jeść Hawańczyk?
Hawańczyk jest rasą długowieczną, jednak do zachowania dobrego zdrowia i samopoczucia potrzebna jest odpowiednio zbilansowana dieta. Ze względu na swoje rozmiary i ogólny tryb życia psów do towarzystwa tak i ten psiak narażony jest na nadwagę. Bardzo ważne jest abyśmy dobrali pożywienie indywidualnie pod psa, uwzględniając jego wiek, aktywność czy też schorzenia. Hawańczyk nie należy do psów wybrednych, więc nie ma problemu z ich żywieniem. Można podawać psu gotowe karmy zarówno te suche, jak i mokre. Ważne aby były one dobrej jakości, dlatego najlepiej wybierać karmy od sprawdzonych producentów. Przed zakupem koniecznie trzeba sprawdzić skład, który najczęściej znajduje się na odwrocie opakowania. Na samym szczycie powinno znajdować się mięso. Oprócz mięsa w składzie karmy powinny znajdować się warzywa i owoce, które stanowią naturalne źródło witamin i niezbędnych składników odżywczych. Najlepiej unikać karm, które w składzie posiadają sztuczne konserwanty i zapychacze, ponieważ są one zbędne i bardzo często bywają powodem alergii. Wielu hodowców decyduje się na karmienie psów dietą BARF, co później praktykują ich nowi właściciele. Warto pamiętać, że taki sposób żywienia jest najbardziej czasochłonny i wymaga na jej temat odpowiedniej wiedzy. Dlatego przed zdecydowaniem się na taką opcję, warto udać się do psiego dietetyka lub lekarza weterynarii, który pomoże nam dobrać indywidualny jadłospis dla naszego czworonoga. Niezależnie od tego, czy wybierzemy karmy gotowe, czy samodzielnie przygotowywane posiłki w domu psiak musi mieć zapewniony stały dostęp do świeżej wody – wymienianej minimum raz dziennie. Oczywiście ilość pożywienia, jak i częstotliwość posiłków powinna być dobrana pod wielkość psa. Szczeniaki będą dostawać mniejsze porcje, ale częściej. Dorosłemu psu wystarczą dwa posiłki dziennie.
Pielęgnacja – jedwabista szata hawańczyka wymaga systematyczności
Wszystkie zabiegi pielęgnacyjne w przypadku Hawańczyka nie są skomplikowane, jednak muszą być wykonywane regularnie, aby pies wyglądał pięknie. Włos u tej rasy ma tendencję do filcowania i plątania się, co nie wygląda estetycznie, a kołtuny zaniedbane mogą okazać się problematyczne w usunięciu. Hawańczyka należy regularnie szczotkować kilka razy w tygodniu, co pozwoli utrzymać piękny i jedwabisty włos psa w jak najlepszej kondycji. Przydatne do tego celu będą szczotki: szczotka z naturalnego włosia z dzika z nylonowym rozczesywaczem oraz szczotka druciana, z gładko zakończonymi igłami. Koniecznie też trzeba zaopatrzyć się w metalowy grzebień o średnio-gęstym lub średnim rozstawie zębów. Wielkość narzędzi trzeba dobrać do rozmiarów psa, co pozwoli na komfortową pielęgnację. Przed szczotkowaniem należy dokładnie sprawdzić palcami sierść i delikatnie rozplątać ewentualne kołtuny, dzięki czemu podczas szczotkowania unikniemy sprawiania bólu pupilowi. Podczas szczotkowania i walki z kołtunami używamy preparatów ułatwiających czesanie. mają one właściwości antystatyczne i pomagają w rozplątywaniu supłów. Jeśli zdecydujemy się na samodzielną kąpiel Hawańczyka, to używamy do tego szamponów do długiej sierści. Można też używać szamponów podkreślających naturalny kolor szaty. Po kąpieli należy psa dokładnie wysuszyć. Włosy wokół oczu można spinać gumeczkami, co zapobiegnie ich wchodzeniu do oczu, dzięki czemu nie będą utrudniały widzenia. Oprócz dbania o sierść na uwagę zasługują też uszy, okolice oczu i pazurki, które w razie konieczności należy delikatnie skracać.
W przypadku psa, który bierze udział w wystawach wzorzec dopuszcza jedynie podstawowe zabiegi pielęgnacyjne sierści jakimi są przycinanie włosów na łapach, czole, czy przycinanie włosów na pyszczku. Nie wolno natomiast podcinać sierści na długości. W momencie, kiedy nasz pupil nie bierze udziału w wystawach, a pełni funkcję tylko psa do towarzystwa można poprosić groomera o podcięcie sierści, co ułatwi codzienną pielęgnacje.
Hawańczyk praktycznie nie linieje, przez co często polecany jest dla alergików. Jednak warto mieć na uwadze, że to nie włos, a naskórek i ślina uczula. Najlepiej indywidualnie sprawdzić czy pupil nas uczula, ponieważ może zdarzyć się, że różne psy w obrębie tej samej rasy różnie będzie uczulać.
Niezbędne akcesoria – wyprawka dla Hawańczyka
Tak jak i ludzie, psy potrzebują niezbędnych akcesoriów w codziennym życiu. Do podstawowej wyprawki Hawańczyka zaliczają się miski na jedzenie i picie. Najlepiej, aby były one wykonane z dobrych jakościowo materiałów takich jak ceramika, dzięki czemu zminimalizujemy ryzyko powstania alergii kontaktowych. Oprócz tego pupil potrzebuje swojego własnego miejsca do odpoczynku. Legowisko powinno być dopasowane do jego wielkości, tak aby czuł się na nim komfortowo i mógł bez problemu rozprostować swoje łapki. Kolejnym, niezwykle ważnym elementem wyprawki są akcesoria spacerowe. Zalicza się do nich przede wszystkim smycz i szelki, bądź obroża. Hawańczyk to nieduży pies, dlatego możemy wybrać smycz tradycyjną. Szelki typu guard powinny być dopasowane do wielkości pupila tak, aby nie utrudniały mu swobodnego poruszania się. Do bezpiecznego podróżowania razem ze swoim Hawańczykiem przyda się klatka kennelowa na dłuższe wyprawy lub torba transportowa na krótsze podróże. Aby umilić pupilowi spędzanie czasu, pomóc w rozładowaniu jego energii i zapewnić mu stymulację umysłową warto zaopatrzyć się w zabawki: piłeczki, pluszaki i gry edukacyjne. Do utrzymania zjawiskowego wyglądu przydadzą się też niezbędne akcesoria groomerskie.
Hodowla i zakup hawańczyka – gdzie znaleźć tego radosnego i czułego malca?
Hawańczyk to rasa, której z dnia na dzień przybywa jej miłośników. Ma to swoje plusy, ponieważ łatwiej znaleźć wymarzonego psa, ale ma również i minusy. Rosnąca popularność sprawiła, że hodowlą tej rasy zainteresowali się pseudohodowcy, na których trzeba być szczególnie wyczulonym. Przeglądając ogłoszenia nie tylko patrz na przedstawione zdjęcia, ale przede wszystkim zwróć szczególną uwagę na podane opisy. Hodowla powinna być zrzeszona i należeć do ZKwP (Związek Kynologiczny w Polsce), bądź podlegać bezpośrednio pod naczelny organ jakim jest FCI (Międzynarodowa Federacja Kynologiczna). Tylko z takiej hodowli otrzymasz oryginalny rodowód, świadczący o tym, że Twój pupil jest psem rasowym. Psy nie posiadające rodowodu FCI, nawet jeśli należą do rosnących jak grzyby po deszczu stowarzyszeń psów rasowych są jedynie psami w typie rasy, czyli krótko mówiąc – kundelkami. Oczywiście szczeniaki z hodowli zrzeszonych w FCI kosztują dużo więcej niż te pochodzące z pseudo hodowli, ale dzięki temu dostajesz pewność co do genów swojego nowego pupila. A co za tym idzie jego zdrowia. Nie daj się więc skusić niskim i atrakcyjnym ofertom cenowym, ponieważ najczęściej pochodzą one właśnie z pseudo hodowli, które nastawione są jedynie na sprzedaż szczeniąt i szybki zysk. Nie wolno wspierać takich miejsc, ponieważ robiąc to dajesz im możliwość dalszego rozwoju. Szczeniak z legalnej hodowli kosztuje średnio około 5000 zł. Jednak najlepsze osobniki z renomowanych hodowli mogą osiągać znacznie wyższą cenę. Przed ostatecznym zakupem psa udaj się osobiście do wybranej przez siebie hodowli. Sprawdź panujące w niej warunki, zapoznaj się z hodowcą i z rodzicami szczeniąt. Poproś o przedstawienie Ci dokumentacji i książeczki zdrowia. Warto dowiedzieć się, czy hodowca wykonał badania genetyczne pod kątem chorób dziedzicznych, ponieważ ta praktyka jest coraz częściej spotykana – jeśli tak, to poproś o przedstawienie Ci jej wyników. Nie bój się pytać hodowcy o interesujące Cię aspekty związane z samym zakupem, szczeniakiem, czy późniejszym jego wychowaniem. Zakup psa to poważna i odpowiedzialna decyzja, która nie powinna zostać pochopnie podjęta. Pamiętaj, że szczeniak może opuścić hodowlę dopiero po 8 tygodniu życia.
Jeśli z jakichkolwiek przyczyn nie jesteś w stanie pozwolić sobie na zakup szczeniaka to poszukaj w okolicznych schroniskach, czy fundacjach, które zajmują się ratowaniem i szukaniem drugiego domu dla psów tej rasy. Może właśnie tam znajdziesz swojego ukochanego psa! Pamiętaj, że na wymarzonego czworonoga warto poczekać.
Czy hawańczyk to pies dla mnie?
Hawańczyk pasuje właściwie do każdego. Jest idealnym psem rodzinnym, który do szczęścia potrzebuje towarzystwa i obecności człowieka. Chęć uczenia się i łatwość w szkoleniu powoduje, że poradzi sobie z nim nawet osoba początkująca, która zaczyna dopiero swoją przygodę z czworonogami. Hawańczyk bez problemu zaadaptuje się w każdych warunkach – odnajdzie się zarówno w mieszkaniu w bloku, jak i w domu z ogródkiem. Będzie dobrym towarzyszem dla rodziny z dziećmi, z którymi będzie mógł się wygłupiać ale również dla osoby samotnej, czy starszej. Jedynym wymaganiem jest zapewnienie mu odpowiedniej dawki ruchu i zabaw, podczas których będzie mógł dać upust swojej energii. Podsumowując – Hawańczyk jest psem o wrażliwym, o wielkim, czułym sercu i sporej energii. Jeśli będziesz przy nim i dasz mu kochający dom to z pewnością zyskasz oddanego i nad życie wpatrzonego w ciebie figlarnego pieska!