Pers – dla kogo to idealna rasa kotów?
Spis treści
Skąd pochodzi kot perski – długa i zawiła historia
Kot perski uważany jest za jedną z najstarszych ras kotów. Jak sama nazwa wskazuje pochodzi on z Persji, czyli terenów dzisiejszego Iranu. Jedna z teorii mówi, koty te pojawiły się w Europie już w XIII wieku wraz z rycerzami wypraw krzyżowych. Swoje korzenie zawdzięczały żyjącym dziko w Azji Środkowej niewielkim kotowatym drapieżnikom – malunom. Inna teoria z kolei głosi, że rasa ta pojawiła się na starym kontynencie dużo później, bo dopiero w XVII wieku. Do dzisiaj nie jest do końca jasne, kiedy te wdzięczne koty pojawiły się w Europie, ale pewne jest, że rozprzestrzeniały się dosyć szybko. Była w tym zasługa miłośników tych niezwykłych kotów – włoskiego podróżnika Pietro della Vella, który sprowadził je do Włoch czy Nicolas-Claude Fabri de Peiresca, z którym przyjechały do Francji. Kilka lat później te długowłose koty zawitały także w Anglii. Długi włos, elegancki wygląd i nieznane egzotyczne pochodzenie sprawiły, że koty te chętnie wybierane były przez damy i arystokrację, umilając im czas na salonach. Ówczesne koty jednak nie przypominały wyglądem tych, które znamy dzisiaj. Przede wszystkim różniły się anatomią pyszczka. Niestety zapędy hodowlane i chęć udoskonalania rasy, które doprowadziły do wytworzenia skróconego pyska, okrągłego czoła i bujnego owłosienia niekorzystnie odbiły się na zdrowiu kota perskiego. Można wręcz stwierdzić, że wiele lat hodowli wpłynęło na deformacje wyglądu kota perskiego.
Pierwsza wystawa Persów odbyła się w 1871 roku w londyńskim Crystal Palace. W tym samym czasie powstały pierwsze także pierwsze kluby miłośników rasy. Dzięki prezentowaniu tych kotów podczas wystaw ich popularność zaczęła gwałtownie rosnąć – w Anglii wielką miłośniczką tych kotów była sama królowa Wiktoria. W Stanach Zjednoczonych rasa ta pojawiła jeszcze nieco później, bo na przełomie XIX i XX wieku.
W Polsce koty perskie pojawiły się jeszcze przed II Wojną Światową. Burzliwe lata wojny i zarzucenie hodowli doprowadziły do niemal całkowitego wyginięcia rasy. Na szczęście po zakończeniu krwawych wydarzeń hodowla tych eleganckich kotów na terenie naszego kraju zaczęła się sukcesywnie odbudowywać.
Jest to nie tylko jedna z najstarszych ale również jedna z najpopularniejszych. Pers z roku na rok zaskarbia sobie coraz większe grono miłośników. Za kraj pochodzenia uważa się Iran, a zaraz obok niego Wielką Brytanię, która stanowi drugą ojczyznę tej rasy.
Kot perski należy do kategorii I – koty perskie i egzotyczne według klasyfikacji FIFe (Federation Internationale Féline).
Wygląd persa – elegancki ulubieniec wyższych sfer
Kot perski jest kotem posiadającym tak charakterystyczny wygląd, że kojarzą go prawie wszyscy. Określając wygląd persa zwraca się uwagę na jego bujne futro i charakterystyczną głowę, która osadzona jest na krótkiej, ale masywnej szyi. Szeroka głowa z niewielkimi okrągłymi uszami i bardzo krótki pysk, to znaki charakterystyczne rasy, wytworzone w trakcie selekcji hodowlanej. Oczy persa są duże i okrągłe, o intensywnym kolorze. Kolor oczu dostosowany jest do umaszczenia kota, czyli może przybierać różne i niezliczone kombinacje. Nos jest płaski. Pers jest silnej budowy z szeroką klatką piersiową. Kończyny są krótkie, o dość masywnym kośćcu. Łapy duże i okrągłe. Ogon stosunkowo krótki, ale proporcjonalny do całego ciała kota i bujnie owłosiony. Kot perski mierzy około 30 do 35 centymetrów wysokości a jego waga waha się od 3 do 7 kilogramów.
Futro kota perskiego jest gęste, długie, błyszczące i podszyte gęstym. miękkim podszerstkiem. Włos okrywowy ma około 10 centymetrów długości. Przez swoje bujne futro kot perski wydaje się znacznie większy niż jest w rzeczywistości. Futro tworzy wokół szyi kryzę. Kot perski nie jest zdefiniowany, jeśli chodzi o umaszczenie. Ilość umaszczeń w jakim mogą występować te koty zapiera dech w piersiach – pers może występować w kilkuset różnych umaszczeniach! Wyróżnia się jednak 5 rodzajów umaszczeń, które zostały stworzone na potrzeby wystaw:
- jednobarwne (czarny, niebieski, kremowy, biały, liliowy, rudy, szary)
- dymne
- pręgowane
- bikolor
- colorpoint
Charakter persa – dostojny i rodzinny kot domowy
Wygląd kota perskiego odzwierciedla również jego charakter. Rasa ta znana jest z tego, że jest cicha, spokojna i zrównoważona. Przez lata persy towarzyszyły wyższym sferom jako koty do towarzystwa i tak pozostało do dzisiaj. Najczęstszą formą spędzania wolnego czasu jest wylegiwanie się kota na kanapie lub kolanach opiekuna. Pers wpasowywuje się do trybu życia rodziny i szybko przywiązuje się do właścicieli, z którymi uwielbia spędzać czas. Ta rasa kotów uwielbia być w centrum zainteresowania swoich najbliższych. Nie jest jednak przy tym nachalna i nie narzuca się domagając się pieszczot i nadmiernego zainteresowania, choć oczywiście chętnie podejmie się wspólnych zabaw. Persy są całkowicie pozbawione agresji, dlatego odnajdują się w roli towarzysza dzieci. Warto jednak pociechy nauczyć delikatnego i prawidłowego obchodzenia się z pupilem, ponieważ niewłaściwie traktowany może różnie zareagować. Kot to nie zabawka i dzieci powinny o tym wiedzieć. Koty perskie nie mają problemu z zaakceptowaniem nowo poznanych osób, które odwiedzających ich właścicieli. Są jednymi z najbardziej udomowionych kotów, przez co ich instynkt łowiecki praktycznie wymarł. Dodatkowo nie przejawiają skłonności do zniszczeń, ale warto zainwestować w drapak, na którym kot będzie mógł ostrzyć sobie pazurki – czynność tą każdy z kotowatych ma zapisaną w genach. Jeśli nie zadbamy o drapak, to kot z pewnością znajdzie mebel, który w jego mniemaniu będzie się do tego świetnie nadawał. Ten towarzyszki i elegancki kot nie ma problemu z zaakceptowaniem innych zwierząt domowych. Znajdzie nić porozumienia z innym kotem, czy psem o ile ich zapoznanie zostanie przeprowadzone we właściwy sposób. Rasa ta rzadko miauczy i jeśli używa swojego melodyjnego głosu to robi to raczej w celach zakomunikowania właścicielowi konkretnych rzeczy.
Co powinien jeść kot perski? – dla zdrowia, samopoczucia i zdrowego wyglądu
Właściwa dieta jest podstawą zdrowia i ogólnego samopoczucia każdego czworonoga. Ma ona kolosalny wpływ na kondycję i zdrowie kociego przyjaciela. Ważne, aby karma podawana kotu była jak najwyższej jakości i obfitowała w dobrej jakości mięso. Mięso jest podstawą, ponieważ stanowi cenne źródło białka zwierzęcego. Oprócz mięsa ważny jest również dodatek cennych witamin, które dodatkowo zadbają o zdrowie kota. Dobrym rozwiązaniem jest skonsultowanie diety z lekarzem weterynarii lub zwierzęcym dietetykiem, pomogą oni ułożyć jadłospis zawierający wszelkie niezbędne składniki odżywcze. Pamiętać też należy, że kot perski miewa problemy z jedzeniem przez specyficzną budowę pyska, która utrudnia, a nawet uniemożliwia jedzenie z głębokich misek. Dlatego też zamiast miseczek warto wybierać płaskie talerzyki, dzięki czemu posilanie się nie będzie powodować dyskomfortu i nie doprowadzi do odmowy jedzenia. Koty na ogół miewają problemy z wypijaniem wystarczającej do nawadniania ich organizmu ilości więc właściciel powinien zwrócić na to uwagę. Ważne, aby woda zawsze była świeża. Z tego też powodu dobrym rozwiązaniem jest wybór mokrej karmy, która posiada dużą zawartość wilgoci. Persy ze względu na specyficzną budowę pyszczka miewają problemy ze spożywaniem dużych kawałków, dlatego warto podawać im nieco rozgniecione lub pokrojone na malutkie kawałeczki jedzenie.
Pielęgnacja – jak dbać o sierść i wygląd kota perskiego?
Gęsta i bujna szata kota perskiego, która niewątpliwie jest jedną z bardziej charakterystycznych cech tej rasy wymaga starannej pielęgnacji. Odpowiednia i systematyczna pielęgnacja pozwoli zachować prawidłowy i przyciągający wzrok wygląd włosa. Niestety długi włos lubi się plątać, przez co powstają trudne do usunięcia i nieraz bolesne w rozczesaniu kołtuny. Na szczęście da się temu zapobiec, dzięki dokładnemu czesaniu. Sierść kota perskiego powinna być regularnie czesana. Częstotliwość zależy od indywidualnej struktury sierści kota (kastraty mają zazwyczaj bardziej obfity podszerstek) czy pory roku (okres linienia). W zależności od tego kota perskiego należy czekać codziennie lub kilka razy w tygodniu. Do pielęgnacji kociego przyjaciela niezbędnych będzie kilka narzędzi. Szczotka z naturalnego włosia (może być też włosiano-nylonowa) pomoże pozbyć się powierzchniowych zabrudzeń i ułożyć włos. Szczotka z metalowymi, zaokrąglonymi na końcach igłami ułatwi rozczesanie szaty. Do rozczesania podszerstka przyda się druciana szczotka, tak zwana pudlówka. Trzeba zwrócić uwagę, aby nie miała ona kapturków na końcach igieł, ponieważ może wokół nich zawijać się włos co będzie powodować u mruczka dyskomfort. Do walki z kołtunami niezbędny będzie filcak oraz gęsty metalowy grzebień. Grzebień taki przyda się też do pielęgnacji pyszczka, podgardla czy pach. Warto zaopatrzyć się też w grzebień o szerszym rozstawie igieł, do ogólnego czesania. Można skorzystać z pomocy furminatora dla kotów długowłosych, który pomoże usunąć martwy włos. Bardzo ważne jest, aby nie czesać kota na sucho lecz korzystać z pomocy odżywki ułatwiającej szczotkowanie. Chroni ona włos, ma właściwości antystatyczne i znacznie ułatwia zabieg szczotkowania.
Kot perski podczas linienia traci naprawdę bardzo dużo włosów, czemu trudno się dziwić zważając na jego bujne futro. Dokładne czesanie, które wtedy należy wykonywać częściej pozwala pozbyć się nadmiaru futra, a także zniwelować ilość wylizywanego i połykanego włosa, który zbija się w żołądku pupila. Dlatego też warto dodatkowo stosować pasty odkłaczające, które w sposób naturalny wspomagają wydalanie sierści i zapobiegają tworzeniu się w żołądku kul włosowych. Od czasu do czasu persa można wykąpać, aby odświeżyć jego futerko. Kąpiel nie powinna odbywać się zbyt często i przede wszystkim powinna być wykonywana przy pomocy specjalistycznych szamponów i odżywek przeznaczonych dla kotów. Nie wolno stosować szamponów i kosmetyków przeznaczonych dla ludzi z uwagi na zupełnie inne pH skóry kotów! Po kąpieli należy mruczka dokładnie wysuszyć, najlepiej za pomocą suszarki, jednocześnie czesząc włos.
Persy miewają przypadłość do nadmiernego łzawienia oczu, przez co wymagają specjalistycznej pielęgnacji w okolicach nosa i oczu. Sprawdzą się do tego specjalne nawilżane chusteczki lub preparaty dostępne w dobrych sklepach zoologicznych. Na uwagę zasługują również pazury i uszy, które wymagają regularnej kontroli. Jeśli uszy są brudne, należy je delikatnego wyczyścić. Jeśli nasz kot jest nie wychodzącym to w trosce o własne ciało oraz o meble można mu regularnie skracać pazury. Pazurki powinny być podcinane delikatnie, uważając aby nie uszkodzić mocno ukrwionego nerwu. Jeśli właściciel nie czuje się na siłach aby samodzielnie wykonać ten zabieg to można skorzystać z pomocy weterynarza lub salonu pielęgnacji zwierząt. Sierść kotów perskich o białym umaszczeniu ma tendencję do żółknięcia, dlatego warto stosować specjalne szampony wybielające, które pomogą utrzymać śnieżnobiałe umaszczenie. Trzeba jednak pamiętać, żeby wybierać produkty zawierające optyczne wybielacze. Jeśli będziemy stosować szampony zawierające wybielacze chemiczne, to wskazane jest naprzemienne stosowanie ich z szamponami nawilżającymi. Należy tak robić z uwagi na to, ze chemiczne wybielacze mogą po dłuższym nieprzerwanym stosowaniu przesuszyć włos. Sierść kotów o czarnym umaszczeniu również podatna jest na przebarwienia – dzieje się tak głównie w lecie, kiedy czarne koty przebarwiają się od słońca na kolor brunatny lub brązowy. Jeśli nasz kot jest wystawowy, to warto ograniczyć jego bezpośrednią ekspozycję na promienie słoneczne. W ich przypadku do dyspozycji mamy też szampony intensyfikujące (wysycające) czarny kolor włosa, które pozwolą zniwelować ewentualne zmatowienia i przebarwienia sierści.
Coraz częściej poruszanym tematem jest higiena zębów i dziąseł u naszych czworonożnych przyjaciół. Nie jest to jeszcze zbyt popularny kwestia, ale właściciel kota nie powinien jej bagatelizować. Odkładający się kamień nazębny w postaci żółtego lub brunatnego nalotu nazębnego może spowodować nie tylko zapalenia dziąseł ale także wiele poważniejszych chorób całego organizmu. Mocno nagromadzonego kamienia nazębnego pozbyć się można jedynie u weterynarza, który wykona zabieg pod narkozą. Warto zrobić wszystko co w naszej mocy, aby dzięki profilaktyce nie dopuścić do stanu wymagającego interwencji weterynaryjnej. Istnieje wiele produktów, które nam w tym pomogą – są to pasty, żele, dodatki do karmy i wody pitnej. Istotne jest, aby do wszystkich zabiegów przyzwyczajać naszego podopiecznego od małego, dzięki czemu nasz koci przyjaciel nie będzie odczuwać dyskomfortu podczas jego wykonywania.
Zdrowie – co może być utrapieniem dla persa?
Na zdrowie czworonoga wpływa odpowiednia i wysokiej jakości dieta, prawidłowa pielęgnacja, czy systematyczna profilaktyka. Koty perskie miewają skłonności do niektórych chorób. Zdarzają się u nich choroby spowodowane specyficzną budową anatomiczną. Z dziedzicznych chorób zdarza się wrodzona wielotorbielowatość nerek (PKD), która która atakuje nerki, stopniowo doprowadzając do ich całkowitej niewydolności. Na szczęście jest to choroba, którą można wykryć w badaniu genetycznym, dlatego tak istotne jest wybranie odpowiedzialnej hodowli, w której hodowcy szczególną uwagę przykładają do zdrowia swoich mruczków. Inną chorobą, która dotyka persy jest stopniowy zanik siatkówki, astygmatyzm, czy sekwestracja rogówki. Kot perski może cierpieć również na kardiomiopatię przerostową, czyli chorobę serca. Białe umaszczenie u kotów (podobnie zresztą jak u psów) może powodować wrodzoną głuchotę. Narażone są na to koty o białym umaszczeniu z niebieskimi oczami. Odpowiedzialny hodowca powinien zdawać sobie z tego sprawę i dokładnie przebadać swoje koty zanim je rozmnoży, aby gen powodujący tą chorobę nie został przekazany następnemu pokoleniu.
Kotka persa przeważnie rodzi mniejszą liczbę kociąt niż inne koty. Poród u tej rasy jest trudny ze względu na szeroką i nieproporcjonalną do reszty ciała czaszkę. Często przy porodzie potrzebna jest pomoc lekarza weterynarii i cesarskie cięcie. W tej sytuacji wzrasta również ryzyko związane ze śmiertelnością okołoporodową, dlatego tak ważne jest, aby brać kota jedynie ze sprawdzonego źródła, gdzie zadba się o odpowiednie warunki dla zdrowia i życia kociąt.
Perski kot dożywa średnio około 12 do 15 lat – długość jego życia zależy głównie od odpowiedniej hodowli, właściwej diety, starannej pielęgnacji czy systematycznej profilaktyki.
Akcesoria, czyli wyprawka dla persa
Ten dostojny kot potrzebuje pewnych akcesoriów, które ułatwią mu jego codzienne życie. Podstawą są przedmioty niezbędne podczas posiłków. Persy miewają problemy z jedzeniem z głębokich misek, dlatego w ich przypadku najlepiej sprawdzi się talerzyk, z którego bez problemu będą mogły jeść. Chociaż większość kotów lubi przesiadywać na kolanach właścicieli lub wylegiwać się na kanapie to jednak warto zadbać również ich własne miejsce do zabaw i wypoczynku. Koty uwielbiają ciasne miejsca, dlatego wszelkiego rodzaju koszyki, domki czy zabudowane posłania będą dobrym rozwiązaniem. Kolejnym ważnym elementem kociej wyprawki jest drapak, gdzie kot będzie mógł swobodnie drapać i ostrzyć swoje pazurki. Można wybrać model prosty jak i bardzo rozbudowany, posiadający różne półki, budki i zawieszone na sznurkach zabawki. Taki drapak zapewni kotu dodatkową rozrywkę. W przeciwieństwie do psich członków rodziny, kot perski potrzebuje swojej toalety. Właściciel persa może wybierać spośród niezliczonych modeli różniących się konstrukcją, kształtem czy kolorem kuwet. Od prostych otwartych, po zamknięte, wyposażone w filtry węglowe pochłaniające nieprzyjemne zapachy aż po automatyczne, samoczyszczące się. Podobnie jak w przypadku kuwet, tak i asortyment żwirków może przyprawić o ból głowy. Jedno jest pewne – prawie na pewno znajdzie się rodzaj żwirku, który podpasuje nawet najbardziej wybrednemu kotu.
Prędzej czy później kot będzie musiał udać się w podróż – czy będzie to wyjazd do weterynarza czy wspólna wakacyjna podróż z właścicielem. W każdym z tych przypadków niezbędne będzie zapewnienie kotu bezpieczeństwa. Na szczęście pers jest kotem stosunkowo niewielkim, dlatego można z powodzeniem zaopatrzyć się w torbę transportową lub transporter. Modele renomowanych producentów wyposażone są w wewnętrzne zapięcie, do którego można przypiąć szelki kota i zapobiec tym samym ucieczce mruczka podczas przypadkowego otwarcia drzwiczek. Jeśli nasz podopieczny zasmakuje w spacerach, to przydadzą się dobrze dopasowane szelki oraz smycz.
Każdy kot uwielbia zabawę, dlatego dobrze jest zaopatrzyć się w zabawki typu myszki, piłeczki czy sznureczki, które umilą mu czas. Listę zamykają niezbędne akcesoria groomerskie, które pozwolą zachować piękny wygląd kota.
Na szczęście dobre sklepy zoologiczne oferują szeroki wybór akcesoriów, dzięki czemu każdy właściciel znajdzie coś odpowiedniego dla swojego czworonożnego przyjaciela.
Gdzie kupić persa – jedynie sprawdzone hodowle
Zdrowie kota w dużej mierze zależy od hodowli z której nowy właściciel kupi swojego wymarzonego persa. Niestety persy narażone są na liczne choroby dziedziczne, a ryzyko ich wystąpienia minimalizowane jest, jeśli hodowla jest godna zaufania i prowadzona według zasad. Dobry hodowca zdaje sobie sprawę ze specyfiki rasy i dokłada wszelkich starań, aby zarówno rodzice, jak i kocięta cieszyły się dobrym zdrowiem, a przy tym były zgodne ze wzorcem rasy. Osoba marząca o persie powinna zdecydować się na kupno kota tylko jedynie z legalnej i zarejestrowanej w Polskiej Federacji Felinologicznej (Felis Polonia) hodowli. Jest to jedyna w Polsce organizacja podlegająca pod Międzynarodową Federację Felinologiczną (FIFe), które są odpowiednikiem Związku Kynologicznego w Polsce i Międzynarodowej Federacji Kynologicznej w przypadku psów.
Kot perski jest rasą, która z roku na rok zaskarbia sobie coraz większe grono miłośników, a tym samym bije rekordy popularności. Stąd też niestety duża ilość pseudohodowli oferującej “rasowe” koty perskie za niższą cenę niż te pochodzące z legalnych hodowli. Za rasowego persa trzeba zapłacić co najmniej 1500 złotych, jednak cena może okazać się znacznie wyższa. Składa się na nią wiele czynników jak wiek, płeć, popularność rasy, predyspozycje wystawowe, czy umaszczenie. Pomimo dość wysokiej ceny absolutnie nie należy dać skusić się na dużo tańsze oferty z pseudohodowli, a zdrowie Twojego mruczka powinno stać na pierwszym miejscu. Kot rasowy powinien posiadać rodowód wydany przez Polską Federację Felinologiczną. Przed zakupem warto wybrać się do hodowli osobiście, aby zapoznać się z warunkami w niej panującymi, zapoznać się z hodowcą i osobiście wypytać go o aspekty dotyczące rasy, jej pielęgnacji czy żywienia. Pamiętaj, że posiadanie kota jest odpowiedzialnością, która spada na Ciebie na najbliższe kilkanascie lat.
Dla kogo pers jest odpowiednim wyborem?
Pers odnajdzie się przy boku rodzin z dziećmi – oczywiście o ile nauczone są obchodzenia się z czworonogiem. To również dobry wybór dla osób starszych, które potrzebują towarzysza do wspólnego spędzania wolnego czasu. Oczywiście rasa ta wymaga od właściciela systematycznej pielęgnacji, więc opiekun czesanie musi przyjąć jako rutynę. Nie jest to dobry wybór dla osób, które nie chcą spędzać dużo czasu przy pielęgnacji swojego pupila, a także dla tych, którzy są zapracowani i większość dnia spędzają poza domem. Pers potrzebuje czuć się kochany i ważny dla swojego właściciela. Pozbawiony bliskości może stać się nieszczęśliwy co odbije się niekorzystnie na jego psychice i może prowadzić do wielu zmian w zachowaniu, jak i psychice.